Cuối năm 1978, Đoàn 578 của mình giúp Bạn xây dựng lực lượng vũ trang nòng cốt cho QK Đông Bắc Campuchia. Đơn vị nằm ở ngả ba Đông Dương, thuộc tỉnh Gia Lại - Kon Tum. Ban tác huấn có vài sĩ quan huấn luyện và một nhóm hạ sĩ quan trợ giảng. Lúc ấy, mình cấp hạ sĩ, là người duy nhất được vinh dự phụ trách giảng một tiết mục chiến thuật cho tiểu đoàn Bạn là: Tiểu đội bộ binh hành tiến qua địa hình.
Tháng 12, toàn quân đang chuẩn bị mở chiến dịch lớn đánh sang Camphuchia. Nhóm trợ giáo huấn luyện giải thể. Đoàn 578 có nhiều biến động, nhận bổ sung cán bộ chiến sĩ từ các nơi khác về, biên chế thành các đoàn nhỏ. Nhằm sẵn sàng đảm nhiệm việc giải phóng đến đâu thì cùng lực lượng Bạn tiếp quản các tỉnh đến đó. Thấy "văn võ" coi cũng được, thế là cấp trên điều về mình làm nhân viên thống kê phòng chính trị. Mình dãy nảy giải trình thoái thác công việc vì chỉ muốn được tham gia chiến đấu ngay. Đơn vị đang lu bu gấp gáp sắp xếp tổ chức, mà bộ phận huấn luyện thì không còn nên Phòng chả biết trả về đâu. Thành ra thằng tui lơi bơi, tuy thuộc quân số thuộc Đoàn T2 (5503 sau này) mới thành lập, không biết bố trí vào đâu cho tiện.
Rồi các đơn vị quân khu 5 hội quân ở Đức Cơ - Gia Lai, gần biên giới Campuchia. Lần đầu tiên, mình chứng kiến biết thế nào là sức mạnh của quân đội. Cả một rừng quân, thấy cơ man nào các quân binh chủng, xe pháo rầm rập ngày đêm. Đơn vị cấp quân trang vũ khí mới, lòng mình rộn ràng náo nức, cảm giác lâng lâng!
Lên đường... ngày 03 tháng 1 năm 1979, thị xã Stung Treng được giải phóng. Đoàn T2 ôn định đóng quân rồi các "bố" nhét hạ sĩ tui làm chiến sĩ quay viên máy phát điện (dynamo). Quay cái maniven bằng tay, còn gọi là đầu bò để cung cấp điện cho máy thông tin 15W, phục vụ cho thằng binh nhất gõ manip đánh morse tin hiệu. Hạ sĩ tui nằm trong số vài học viên tốt nghiệp trường HSQ được cấp trên phê là "trải qua thực tế có thể giao B phó" nghe ưng cái bụng, thế có điên gan không! Tuy công việc rất nhàn nhã, ngày lên máy chừng 2 giờ, thời gian còn lại la cà đi chơi nhưng với mình là ngậm đắng nuốt cay.
Chịu đựng 2 tháng là quá đủ! Chiều một ngày nọ, hết giờ hành chính, Hạ sĩ (HS) tui chủ định đi gây sự với sếp. Mặt sưng sỉa đến nhà sàn ban chỉ huy chỗ "cha" Đại úy (ĐY) chỉ huy tổng quản. Lúc ấy ảnh mặc quần đùi, áo lót ba lỗ, đang ngồi uống nước trà với hai ông khác.
Mình nhớ tóm tắt câu chuyện như vầy:
HS - Chào Thủ trưởng, cho em trình bày đề đạt...
ĐY - Chú vào đây, có việc gì cứ nói.
Mình thay đổi cách xưng hô: tôi và đại úy hoặc đồng chí.
HS - Không. Đây là việc công, đề nghi Đại úy mặc quần áo nghiêm chỉnh, tôi mới nói.
Mình nghĩ bụng: lính có cái danh dự của lính chứ bộ!
Ảnh nhíu mày, mặt hơi tái, miễn cưỡng vào phòng mặc quân phục rồi ra tiếp.
ĐY - Thế có chuyện gì?
HS - Do yêu cầu nhiệm vụ trước mắt nên tôi buột chấp nhận sự phân công tạm thời "trái khoáy" của tổ chức, nay đơn vị đã ổn định, đề nghị Đại úy xem xét lại.
ĐY - Nhiệm vụ chính trị là hàng đầu. Tôi đại úy đây này, hàng ngày còn phải đi phát gạo từng lon cho dân nữa là!...
HS - Đó là chuyện của Đại úy, tôi không biết. Còn tôi được đảng nhà nước đưa đi học trường Hạ sĩ quan là để chỉ huy chứ không phải để làm lính quay viên 15W mà ai cũng làm được.
HS - Đó là chuyện của Đại úy, tôi không biết. Còn tôi được đảng nhà nước đưa đi học trường Hạ sĩ quan là để chỉ huy chứ không phải để làm lính quay viên 15W mà ai cũng làm được.
Lính tui và tay chỉ huy lời qua tiếng lại, từ nhỏ thành to chuyện, ồn ào căng thẳng...
ĐY: Tôi không giải quyết theo nguyện vọng cá nhân của đồng chí, thì sao?
HS - Vậy là còn gì để nói!
Tui sầm mặt chào ra về. Biết là thế nào "Chả" cũng lên cấp trên Đoàn T2 để "tâu" báo nói xấu thằng lính ngang bướng vô tổ chức. Hạ sĩ tui đâu có ngu gì chịu trận! Nên mình tức tốc tới nhà ông Thiếu tá cấp trên nữa để giải bày phản ánh sự việc. Ổng nói: được rồi, thôi về đi, chúng tôi sẽ nghiên cứu trường hợp của đồng chí.
HS Cạo tưởng sẽ thoát ách. Ai dè! nhận quyết định điều về làm cần vụ (tà lọt - gạc đờ co) cho bộ chỉ huy đoàn. Lần này, ở nhà lầu với thượng tá, trung tá càng sướng hơn mà nhiều thằng lính ước được vậy cho đỡ nguy hiểm và khổ cực. Lệ thường thì Cần vụ phục dịch các sếp cả việc nấu ăn, cải thiện đời sống và giặt giũ quần áo. Mình giữ đúng nguyên tắc chỉ phục vụ cho việc công thôi là truyền đạt ý hay công văn của chỉ huy xuống các phòng ban bên dưới. Ngoài ra, hằng ngày đi lấy đồ ăn từ bếp cơ quan về nhà để ăn cùng nhưng không giặt quần áo cho mấy ổng. Rảnh việc là đi chơi la cà chỗ này chỗ nọ, học tiếng Kh'mer, tán con gái. Tuy vậy, các ảnh vẫn thương.
Chịu trận ba tháng, lại cựa quậy đề đạt tiếp... Chỉ huy đành điều từ cần vụ xuống đại đội 4, D2 làm trung đội phó. Từ đấy trở đi là những ngày tháng rúc rừng dầm mưa dãi nắng, đi truy quét, phục kích, bảo vệ đường 13. Cuối năm, Trên cho đi học công tác giúp Bạn ở địa bàn xã... Sang một trang khác của đời lính ở K...
Ngẫm lại thời gian về trước.
Hồi còn nhỏ, Trần Văn Cạo ham chơi thích nghịch ngợm. Đi học thì chỉ canh me sao cho đủ điểm để lên lớp! Tình hiền lành hơi nhút nhát nhưng hay lý sự và bướng ngầm nên có hai lần hỗn láo, đôi co với hai ông thầy ở hai cấp học phổ thông. Dzẫy là mình có máu nổi loạn từ nhỏ! hehe. Khi lớn lên bỏ học ngang về quê làm công tác thanh niên, rồi đi bộ đội.
Kết thúc khóa huấn luyện tân binh thì chỉ huy lôi về làm liên tạc đại đội. một thời gian, TC dãy, cấp trên đưa về đơn vị khác làm tiểu đội trưởng để huấn luyện khoá sau. Được ba tháng, chỉ huy lại điều về làm tiểu đội trưởng vệ binh kiêm kiểm soát quân sự. Đang là tiểu đội trưởng thì cho đi đào tạo hạ sĩ quan. Đi học cái chức vụ mà mình đã đảm nhiệm cả năm rồi. Có học vấn, đoàn viên ưu tú và trải qua 2 năm quân ngũ thì lẽ ra phải cho đi học trường sĩ quan mới đúng. Trong khi đó chả ai quan tâm cái cấp, hai năm vãn còn binh nhất...
Mình chỉ muốn tunh hoành chứ hổng thích giam chân làm lính phò, dù tham mưu, chính trị hay hậu cần. Chỉ huy thấy ai có chữ nghĩa, ăn nói được lại là đoàn viên tích cực nữa nên mấy ảnh khoái lôi về cơ quan, giúp việc mình. Vì vậy sau đó, lính Cạo đã nhiều lần ý kiến ý cò từ chối công việc mà nhiều người khác mơ. Được gần sếp, khoẻ tấm thân, ăn ở tươm tất. Nên mấy ảnh đành trả về chỗ cũ hoặc đá qua chỗ khác. Chỉ huy thích lính có học một tí, gương mẫu, năng động mà lôi về làm liên lạc cần vụ hay nhân viên cho sếp. Mình đang sục sôi nhiệt huyết của tuổi trẻ, thế có oái oăm, ác đạn không!...
Sang CPC, đang làm chuyên gia quân sự thị đội Stung Treng thì cho đi học bổ túc cán bộ tiểu đoàn - tức là: lại cùng cấp đã trải qua. Lẽ ra, cấp trên cho đi học trường sĩ quan lục quân - đào tạo cấp trung đoàn mới phải. Dzẫy mà TV Cạo vẫn khăn gói ra đi, có ngu không! Do thói quen chấp hành sự phân công của tổ chức. Mặt khác: ngại chỉ huy đánh giá đương sự "có vấn đề tư tưởng"...
Cạo tui đã trải qua cả chục nhiệm vụ khác nhau, từ vài ngày cho đến vài tháng, vài năm. Hồi đó mình rất bôn-sê-vích, đầy hoài bão và tham vọng. Nguyện cả đời theo Bác với Đảng, tận tâm tận lực phục vụ Quân đội. Với mười mấy năm lính thì ít có người mà năm nào cũng được khen thưởng như mình. Thành tích "máu lửa đầy người", mơ thành chuyên gia chống chiến tranh du kích đúng nghĩa. Tự tin chả ngán thằng địch nào nào, dù ở đâu. Về nghiệp vụ: tự hào trên mình chỉ nể mỗi một ông Thầy.
Sau này nghĩ lại: tại sao mình phấn đấu quên mình đến vậy mà kẹt số không thăng tiến? Là do đã quá thơ ngây tin vào tổ chức chí công vô tư. Chơi solo mình êng, không có đồng hương đồng khói nâng đỡ, không có sếp trên để tựa lưng. Túm lại là: có tài chi cũng cần có bệ phóng, có cày bã người đi nữa thì cũng đừng có mơ leo cao!.Ôi cái cơ chế "máy móc"
có tiếng "định hướng"! Nhưng con người không được đặt đúng chỗ, không chỉ trong lãnh vực người cầm súng. Từ lâu nó đã kiềm hãm con người cống hiến cho Đất nước...Tiếc thay!.
Ra quân rồi mới nhớ lời ông anh rể Bắc cờ đã mất. Ổng từng khuyên: "cậu đừng ăn cái bánh vẽ của cộng sản". Bản chất "người cộng sản" là không ân hận việc mình làm! hehe.
Hồi còn nhỏ, Trần Văn Cạo ham chơi thích nghịch ngợm. Đi học thì chỉ canh me sao cho đủ điểm để lên lớp! Tình hiền lành hơi nhút nhát nhưng hay lý sự và bướng ngầm nên có hai lần hỗn láo, đôi co với hai ông thầy ở hai cấp học phổ thông. Dzẫy là mình có máu nổi loạn từ nhỏ! hehe. Khi lớn lên bỏ học ngang về quê làm công tác thanh niên, rồi đi bộ đội.
Kết thúc khóa huấn luyện tân binh thì chỉ huy lôi về làm liên tạc đại đội. một thời gian, TC dãy, cấp trên đưa về đơn vị khác làm tiểu đội trưởng để huấn luyện khoá sau. Được ba tháng, chỉ huy lại điều về làm tiểu đội trưởng vệ binh kiêm kiểm soát quân sự. Đang là tiểu đội trưởng thì cho đi đào tạo hạ sĩ quan. Đi học cái chức vụ mà mình đã đảm nhiệm cả năm rồi. Có học vấn, đoàn viên ưu tú và trải qua 2 năm quân ngũ thì lẽ ra phải cho đi học trường sĩ quan mới đúng. Trong khi đó chả ai quan tâm cái cấp, hai năm vãn còn binh nhất...
Mình chỉ muốn tunh hoành chứ hổng thích giam chân làm lính phò, dù tham mưu, chính trị hay hậu cần. Chỉ huy thấy ai có chữ nghĩa, ăn nói được lại là đoàn viên tích cực nữa nên mấy ảnh khoái lôi về cơ quan, giúp việc mình. Vì vậy sau đó, lính Cạo đã nhiều lần ý kiến ý cò từ chối công việc mà nhiều người khác mơ. Được gần sếp, khoẻ tấm thân, ăn ở tươm tất. Nên mấy ảnh đành trả về chỗ cũ hoặc đá qua chỗ khác. Chỉ huy thích lính có học một tí, gương mẫu, năng động mà lôi về làm liên lạc cần vụ hay nhân viên cho sếp. Mình đang sục sôi nhiệt huyết của tuổi trẻ, thế có oái oăm, ác đạn không!...
Sang CPC, đang làm chuyên gia quân sự thị đội Stung Treng thì cho đi học bổ túc cán bộ tiểu đoàn - tức là: lại cùng cấp đã trải qua. Lẽ ra, cấp trên cho đi học trường sĩ quan lục quân - đào tạo cấp trung đoàn mới phải. Dzẫy mà TV Cạo vẫn khăn gói ra đi, có ngu không! Do thói quen chấp hành sự phân công của tổ chức. Mặt khác: ngại chỉ huy đánh giá đương sự "có vấn đề tư tưởng"...
Cạo tui đã trải qua cả chục nhiệm vụ khác nhau, từ vài ngày cho đến vài tháng, vài năm. Hồi đó mình rất bôn-sê-vích, đầy hoài bão và tham vọng. Nguyện cả đời theo Bác với Đảng, tận tâm tận lực phục vụ Quân đội. Với mười mấy năm lính thì ít có người mà năm nào cũng được khen thưởng như mình. Thành tích "máu lửa đầy người", mơ thành chuyên gia chống chiến tranh du kích đúng nghĩa. Tự tin chả ngán thằng địch nào nào, dù ở đâu. Về nghiệp vụ: tự hào trên mình chỉ nể mỗi một ông Thầy.
Sau này nghĩ lại: tại sao mình phấn đấu quên mình đến vậy mà kẹt số không thăng tiến? Là do đã quá thơ ngây tin vào tổ chức chí công vô tư. Chơi solo mình êng, không có đồng hương đồng khói nâng đỡ, không có sếp trên để tựa lưng. Túm lại là: có tài chi cũng cần có bệ phóng, có cày bã người đi nữa thì cũng đừng có mơ leo cao!.Ôi cái cơ chế "máy móc"
có tiếng "định hướng"! Nhưng con người không được đặt đúng chỗ, không chỉ trong lãnh vực người cầm súng. Từ lâu nó đã kiềm hãm con người cống hiến cho Đất nước...Tiếc thay!.
Ra quân rồi mới nhớ lời ông anh rể Bắc cờ đã mất. Ổng từng khuyên: "cậu đừng ăn cái bánh vẽ của cộng sản". Bản chất "người cộng sản" là không ân hận việc mình làm! hehe.
Ảnh minh họa chiến sĩ quay máy phát điện thông tin.
