Ai từng bị sốt rét dễ thấy điều này. Không biết khoa học thế nào, tôi chỉ nói trải nghiệm của mình, của một người có thâm niên. Nhiễm ký sinh trùng SR và phát bênh lần đầu từ năm 1978, mãi đến 1991 không thấy bị nữa. Vậy là tôi sống chung với nó suốt 13 năm. Nhớ lại: bị sốt 1 lần bị ở Kon Tum, 4 lần ở Campuchia, 2 lần ở Nha Trang và 1 lần ở Sóc Trăng. Trong đó, tôi bị chập dây thần kinh hai lần, ở trạng thái hưng phấn, thế mới lạ!
Có gì đó tương đồng như Covi. Nó khởi phát đột ngột, không dự báo trước. Triệu chứng khi phát sốt không giống mà có khi cũng giống như bao người khác. Có người bị sốt li bì, lên bờ xuống ruộng, liệt cụp phải chống gậy mà đi, còn tôi vẫn tà tà, có lần sốt 40,5 độ vẫn tỉnh. Chu kỳ thường lặp lại: lạnh, nóng, nhức đầu. Nhanh chậm tuỳ người, rồi dăm ba ngày là hết. Ở bộ đội có người bị kiểu dở dỡ dở ương ương nên chỉ huy và anh em hiểu nhầm thằng đó né tránh đánh địch, trốn việc.
Tạm đúc kết theo nhận thấy của mình:
- Triệu chứng SR, đa số giống nhau nhưng có những người diễn biến khác do sức đề kháng của từng người khác nhau.
- Ký sinh trùng SR truyền nhiễm từ người này sang người khác, nơi sinh hoạt cộng đồng dẫn đến cả tập thể dễ bị theo.
- Thuốc SR không trị hết mà chỉ chặn không cho ký sinh trùng phát tác mỗi khi lên cơn thôi. Càng về sau những thuốc như Quinine, Chloroquine... bị lờn do ký sinh trùng kháng thuốc.
- KST.SR nằm im đó, mỗi khi điều kiện ăn uống kém, sức khoẻ yếu và tâm lý lo lắng nhiều là nó dợt liền. Uống thuốc vào, nó lui ở ẩn chờ cơ hội khác.
Cho nên đến nay gần 30 năm, tôi vẫn không rõ KST nó còn trong người mình không, cố thủ hay đã bị kháng thể tiêu diệt hoàn toàn?