Sơn Ca - đảo xanh

Đảo Sơn Ca (Sand Cay) thuộc cụm đảo Nam Yết (Tizard Bank), đảo hình bầu dục, hẹp ngang, rộng chừng 130m, cách bờ Đông Bắc của đảo khoảng 300m có một cồn cát cao, xê dịch theo mùa gió.
Mặt đảo bằng phẳng, thổ nhưỡng là cát san hô được phủ một lớp phân chim. Bênh cạnh những cây bản địa Trường Sa như phong ba, bão táp, bàng vuông, tra, đảo Sơn Ca còn có nhiều cây xoài biển, mù u, vốn chỉ có ở vùng đồng bằng sông Cửu Long. Vài năm gần đây, một số giống cây ăn quả như ổi, na, mít… được mang ra trồng tại đảo. Ở vùng biển quanh năm có gió mạnh, nhưng do được nhiều cây lớn che chắn, rau xanh ở Sơn Ca phát triển rất tốt. Đảo Sơn Ca được đánh giá là một trong những đảo có cảnh quan, môi trường xanh, sạch, đẹp nhất ở huyện đảo Trường Sa.
Đầu năm 1974, quân đội Việt Nam Cộng hòa đóng giữ đảo Sơn Sa, cùng với các đảo Song Tử Tây, Sinh Tồn, Trường Sa. Rạng sáng ngày 25/4/1975, đặc công hải quân Lữ đoàn 125 Hải quân giải phóng đảo Sơn Ca, tiếp tục đóng giữ đến ngày nay.


Ảnh vệ tinh Đảo Sơn Ca  năm 2004, dãi màu vàng là cồn cát ở Tây Bắc đảo

Đảo Len Đao - điểm nóng ở QĐ Trường Sa

Đảo Len Đao (Lansdowne Reef) ở phía Đông đảo Cô Lin, phía Đông Bắc đảo Gạc Ma, cách mỗi đảo này 7 hải lý. Phía Đông Bắc đảo có mội dải cát dịch chuyển theo mùa, đôi khi tạo thành hình chữ S.

Trong chiến dịch CQ-88, tối ngày 11/3/1988, các tàu HQ-604, HQ-605 và HQ-505 của Hải quân Việt Nam được lệnh đưa lực lượng công binh tới xây dựng nhà cao chân trên các đảo Gạc Ma, Len Đao, Cô Lin. Sáng ngày 14/3/1988, khi lực lượng trên tàu HQ-604 lên đảo Gạc Ma cắm quốc kỳ Việt Nam và chuyển vật liệu xây dựng lên đảo, nhiều tàu chiến Trung Quốc đã bắn vào tàu HQ-604 và chiến sĩ ta trên đảo Gạc Ma, làm tàu HQ-604 bị chìm, 58 sĩ quan, chiến sĩ hải quân và công binh hy sinh.
Tại đảo Len Đao, lực lượng tàu HQ-605 đã cắm được cờ trên bãi Len Đao, rồi bị các tàu Trung Quốc bắn chìm, 6 sĩ quan và chiến sĩ ta hy sinh. quân ta rút về đảo Sinh Tồn. Rồi quay trở lại nhưng do Trung Quốc cản trở nên ta chưa thể dựng nhà được. Khoảng một tháng sau, trong thế hai bên rình rập nhau, ta đã chớp thời cơ, đổ người đổ phương tiện lên đóng giữ Len Đao trong đêm.

Hình ảnh ngày ấy, bây giờ:

Đảo Cô Lin - điểm nóng, gần căn cứ TQ nhất

Đảo chìm Cô Lin (Collins Reef/Johnson North Reef) và đảo chìm Len Đao (Lansdowne Reef) thuộc cụm đảo Sinh Tồn của quần đảo Trường Sa, cùng với các đảo Sinh Tồn, Sinh Tồn Đông, đá Gạc Ma… hợp thành rạn san hô Union Bank.
Đảo Cô Lin cách đảo Gạc Ma đang bị Trung Quốc chiếm đóng gần 4 hải lý (7.1 km) về phía Bắc Tây Bắc. Khi thủy triều xuống thấp, bãi san hô lộ ra khá rộng, lúc ấy đảo cao hơn mực nước biển 1m.
Ngày 11/3/1988, tại Cô Lin, tàu HQ-505 đã vượt qua đạn pháo của đối phương, lao lên bãi Cô Lin, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Bị đạn đối phương bắn cháy tàu, các lực lượng trên tàu HQ-505 vừa dập lửa cứu tàu, vừa dùng xuồng đi cứu vớt đồng đội ở tàu HQ-604 và ở đảo Gạc Ma đang gặp nạn.

Hình ảnh ngày ấy, bây giờ:


Ảnh vệ tinh

Trường Sa 1988: Biệt đội cảm tử đổ bộ Len Đao

Có một câu chuyện khác không nhiều người biết trong sự kiện 14-3-1988. Đó là một tháng sau khi xảy ra cuộc thảm sát ấy, một biệt đội cảm tử gồm 35 lính công binh và 7 người lính chiến đấu của hải quân Việt Nam đã nhận được mật lệnh: lên đường ra Trường Sa, đổ bộ lên bãi Len Đao.

Giành lại Len Đao

Trong một đêm đầu tháng 3, hồi tưởng lại ký ức 28 năm trước, ông Đinh Xuân Toại, một trong 35 người lính công binh hải quân ấy, rưng rưng nói: “Ra Trường Sa thời điểm đó rất nguy hiểm. Nhưng không ai thoái thác nhiệm vụ. Khi nghe chỉ huy phổ biến xong nhiệm vụ, chúng tôi đều xác định chấp nhận hi sinh để thực thi nhiệm vụ”. \

Khi đó, ông Toại là đại đội trưởng của đơn vị C7 - D3 (Lữ đoàn công binh E83).

Một buổi chiều gần giữa tháng 4-1988, chỉ huy đơn vị C7 - D3 (Lữ đoàn công binh E83) thông báo danh sách 35 người sẽ ra Trường Sa. 7g tối sẽ xuất phát. Thời gian chỉ được thông báo trước gần 30 phút! Lương thực và đồ đạc quân tư trang cá nhân đơn vị đã chuẩn bị đầy đủ. Sĩ quan, chiến sĩ chỉ việc lên tàu đi.

Đó là nhiệm vụ mật. Chỉ những người trong đội cảm tử ấy và chỉ huy đơn vị mới được biết. Ông Đinh Xuân Toại kể: “Thật ra tôi đã biết nhiệm vụ này ngay lúc còn ở Trường Sa hồi tháng 3-1988. Ngày 14-3, khi Trung Quốc thảm sát anh em đồng đội tôi tại Gạc Ma, ở bên này chúng tôi đang làm nhà ở đảo Tốc Tan.

Vì sao VN và TQ đã tranh chấp quyết liệt bãi đá lập lờ mặt nước như Gạc Ma?

Xem bản đồ QĐ TS của Thềm Sơn Hà, TC vẽ thêm các điểm kết nối các đảo có quân đóng giữ, phạm vi kiểm soát của VN và TQ chồng chéo lên nhau. Nó cho thấy tầm quan trọng của bãi Gạc Ma nằm vị trí trung tâm hàng hải và quân sự của khu vực này. Giả như VN hay TQ chiếm trọn cụm đảo Sinh Tồn sẽ chia cắt tổng thể, gây khó đối phương, thậm chí phá vỡ thế trận liên hoàn hổ trợ cho nhau giữa các vị trí đóng quân của phía bên kia.
Sau vụ quân TQ thảm sát HQVN ngày 14/3/1988, VN mất bãi Gạc Ma, giữ được bãi Len Đao và Cô Lin. Không nói vấn đề chủ quyền thì thế trận coi như huề, win - win cả hai đều đạt mục đích chiếm giữ nhất định.
Ngày nay, TQ bồi đắp xây dựng Gac Ma thành một căn cứ quân sự lớn, VN bồi đắp xây dựng Len Đao và Cô Lin với quy mô rất khiêm tốn, mỗi nơi 2 cứ điểm phòng thủ dạng lô cốt nhà lục giác 3 tầng...
Đường nối màu tím là phạm vi kiểm soát của VN, màu xanh là củaTQ.

Song Tử Tây - đảo tiền tiêu phía Bắc, gần đảo Philippons chiếm đóng

Đảo Song Tử Tây (Southwest Cay) là đảo ở xa nhất về phía Bắc trong số các đảo thuộc quần đảo Trường Sa đang được Việt Nam quản lý (trong loạt bài này, tọa độ các đảo ghi theo thông tin ở bia chủ quyền tại đảo, với các đảo có 2 hoặc 3 điểm đóng quân, ghi theo thông tin trên bia chủ quyền điểm A). Cách đảo Song Tử Tây khoảng 2 hải lý về phía Đông Bắc là đảo Song Tử Đông, đang bị Philippines chiếm đóng. Đảo có hình bầu dục theo hướng Đông Bắc – Tây Nam, dài khoảng 630m, rộng 270m, là đảo lớn thứ hai trong các đảo do Việt Nam quản lý, sau đảo Trường Sa lớn.

Năm 1968, HQ.VNCH đã xây dựng bia chủ quyền tại đây, năm 1970 HQ Philippons bí mật chiếm đóng, năm 1974 HQ.VNCH đã bất ngờ đổ quân chiếm lại đảo Song Tử Tây
Ngày 11/4/1975, một phân đội của Đoàn 126 đặc công Hải quân, được tăng cường đặc công giả dạng tàu cá Hồng Công, sáng 14/4 HQVN giải phóng đảo Song Tử Tây sau 45 phút nổ súng, mở màn chiến dịch giải phóng các đảo ở quần đảo Trường Sa do quân đội Sài Gòn đóng giữ.
Tháng 4/2009, âu tàu Song Tử Tây được hoàn thành xây dựng, đưa vào sử dụng, là nơi cung cấp nhiên liệu, nước ngọt, lương thực thực phẩm, dịch vụ y tế và cứu hộ, cứu nạn, sửa chữa tàu thuyền…, nơi tránh trú bão an toàn cho tàu của ngư dân khai thác hải sản xa bờ.

Phan Vinh - đảo mang tên người anh hùng tàu không số

Đảo Phan Vinh (Pearson Reef) thuộc cụm đảo Trường Sa, là đảo nhỏ nhất trong 9 đảo nổi ở quần đảo Trường Sa được Việt Nam đóng giữ. Tuy nhỏ bé, nhưng đảo Phan Vinh có vị trí chiến lược quan trọng, ở giữa quần đảo Trường Sa, gần như cách đều 3 đảo đang bị Trung Quốc chiếm đóng là Gạc Ma, Chữ Thập và Châu Viên với khoảng cách trên 50 hải lý.
Trước năm 1978, đảo Phan Vinh có tên là Hòn Sập. Đầu năm 1978, tình hình ở khu vực quần đảo Trường Sa diễn biến phức tạp, Philippines đưa quân chiếm đóng bãi An Nhơn (cồn san hô Lan Can, Lankiam Cay, đá Panata), một số nước đưa nhiều tàu thuyền đến khu vực quần đảo Trường Sa. Quân chủng Hải quân quyết định, phải nhanh chóng tổ chức lực lượng đóng giữ các đảo Trường Sa Đông, Sinh Tồn Đông, Hòn Sập, An Bang. Ngày 30/3/1978, một phân đội gồm 31 người của trung đoàn 146, Vùng 4 Hải quân đã ra đóng giữ đảo Hòn Sập.

 Đảo chính Phan Vinh A, cách điểm B gần 5 hải lý

Mỹ từng lập căn cứ bí mật ở quần đảo Trường Sa

Vào năm 1956, Không lực Mỹ từng bí mật lập một trạm thu thập dữ liệu radar tại một hòn đảo ở rạn Nguy Hiểm phía Bắc, thuộc cụm Song Tử trong quần đảo Trường Sa của Việt Nam.



Ông Bob Cunningham thăm căn cứ không quân Malmstrom (bang Montana, Mỹ) ngày 22.12.2016 và chỉ trên không ảnh địa điểm từng đóng trú 6 tháng trên hòn đảo thuộc rạn Nguy Hiểm phía Bắc, cụm Song Tử, quần đảo Trường Sa năm 1956

Tiên Nữ - đảo chìm xa nhất về phía Đông

Rạn san hô Tiên Nữ (Pigeon Reef/Tennent Reef) thuộc cụm đảo Trường Sa của quần đảo Trường Sa, có dạng hình tam giác với cạnh dài nhất nằm theo hướng Đông Bắc – Tây Nam, dài khoảng 4 hải lý. Khi thủy triều xuống thấp, gần như toàn bộ vành san hô của đảo Tiên Nữ nổi trên mặt nước.
Từ cuối năm 1987, tình hình khu vực quần đảo Trường Sa trở nên căng thẳng, Trung Quốc đưa nhiều tàu chiến đến hoạt động trong khu vực quần đảo. Giữa mùa biển động, vượt qua sóng to gió lớn, ngày 25/1/1988, tàu HQ-613 của Vùng 4 Hải quân đưa lực lượng dựng nhà cao chân trên đảo và tổ chức bảo vệ đảo. Đảo chìm Tiên Nữ là đảo ở xa nhất về phía Đông trong số các đảo VN đóng giữ ở quần đảo Trường Sa.
Khoảng cách từ Tiên Nữ đến đảo Balabac, Philippines chừng 272 km (93 hải lý) - đảo nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines.

Ảnh vệ tinh rạn san hô Tiên Nữ

Thuyền Chài - đảo chìm đầu tiên được Việt Nam đóng giữ tại QĐ Trường Sa.

Thuyền Chài là một rạn san hô (Đá Thuyền Chài, Barque Canada Reef) thuộc cụm đảo An Bang, cách đảo An Bang khoảng 27 hải lý. Đây là một trong những rạn san hô dài nhất ở quần đảo Trường Sa, chạy dài khoảng 17 hải lý theo hướng Đông Bắc - Tây Nam.
Gọi là Thuyền Chài vì có hình dạng một chiếc thuyền đánh cá, hai đầu nhỏ, ở giữa phình to, nơi rộng nhất khoảng 3 hải lý, bên trong có một hồ dài khoảng 6 hải lý.Năm 1987, Philippines và Malaysia có ý tranh chấp với Việt Nam nên đã cho máy bay, tàu chiến tăng cường hoạt động khu vực này. Ngày 5/3/1987, Hải quânVN bí mật đổ quân chiếm giữ. Thuyền Chài là đảo chìm đầu tiên được Việt Nam đóng giữ tại quần đảo Trường Sa. Sau điểm C (căn cứ chính) ở Đông Bắc đảo Thuyền Chài, HQ Việt Nam xây dựng thêm 2 điểm đóng quân trên đảo Thuyền Chài, là Thuyền Chài B ở đầu Tây Nam của đảo và Thuyền Chài A ở đoạn giữa bờ Tây của đảo.

Ảnh vệ tinh rạn san hô Thuyền Chài