Đầu năm 1981, Tiểu đoàn 12 của Đoàn 5503 thuộc Mặt trận 579, chúng tôi đứng chân trên địa bàn huyện Siem Bouk, tỉnh Stung Treng, Campuchia. Vào thời gian Ban chỉ huy Tiểu đoàn đi tập huấn hay họp hành gì đó ở cấp trên nên vắng mặt, ủy quyền chỉ huy tại đơn vị cho anh Trần Quốc Tuấn - Trợ lý Chính trị.
Tổ trưởng tổ phái viên Nguyễn Văn Hùng trực tiếp phụ trách xã Sre Krosang về nước nghỉ phép. Tôi Trần Văn Hùng là Tổ phó phụ trách xã Siem Bouk tạm kiêm nhiệm luôn hai xã.
Một ngày nọ, Chính quyền địa phương báo có 2 tên Pol Pot (bộ đội Việt Nam thường gọi quân Khmer đỏ như vậy) ra hàng mang theo 2 súng AK báng xếp. Trước đó có những dấu hiện nghi ngờ địch lén lút về hoạt động lôi kéo dân nên tôi tức tốc đi xuống phum để gặp ngay. Xác định đối tượng xong, thông qua ý kiến Chính quyền bạn, tôi xin đưa 2 tên về Ban chi huy Tiểu đoàn.
Trước khi khai thác thác tin tức, cách làm của tôi là nói anh em đơn vị cho họ ăn no. Tôi thân thiện ân cần hỏi thăm họ về cuộc sống trong rừng. Cam kết không bắt bỏ tù, động viên họ cung cấp tin tức và dẫn Ta đến chỗ đồng bọn. Tôi hứa danh dự chỉ nhằm gọi hàng chứ không chủ đích dẫn quân đi đánh. Hứa khen thưởng, tạo điều kiện về sống với gia đình với răng đe hù dọa, ép buột…
Được biết một người tên Chanh – Đội phó, người kia tên Luân – Đội viên của đội VTTT. Địch có chừng 10-12 tên (2 nữ không súng), trực tiếp chỉ huy là Bí thư huyện. Chỗ ẩn náu trên núi thuộc tỉnh Krotie giáp ranh với tỉnh Stungtreng, không bố phòng chông mìn, đi cắt rừng khoảng một ngày rưỡi đường là tới.
Ngày hôm sau, họ dẫn đơn vị đi lấy vũ khí chúng dấu ém trong rừng, thu được 5 súng.
Tôi nhận định 2 người ra hàng cách xa đợn vị địch, chắc chắc tin ra hàng chưa thể đến tai địch ở căn cứ. Trong đầu tôi hình thành ngay quyết tâm đánh vào căn cứ xuất phát của chúng và phải tiến hành nhanh nhất có thể.
Vấn đề đầu tiên là làm sao động viên đã thông tư tưởng, vừa ép buột để hai hàng binh chịu dẫn đi, vì lẽ thường tình không ai muốn dẫn đối phương xa lạ đánh đồng bào, đồng đội - những người chia cơm xẻ cật với mình.
Hai hàng binh lưỡng lự dùng dằng, đồng thời lo sợ gặp nguy hiểm…Tôi bảo, nếu các anh dẫn chúng tôi đi, tôi sẽ giao lại súng cho hai anh - đó là lòng tin tôi đặt nơi các anh. Tôi hứa danh dự sẽ tìm cách bắt sống, trừ trường hợp chống đối, buột lòng chúng tôi mới tiêu diệt. Hai anh sẽ đi sát với tôi và chúng ta sẽ bàn nhau cách ứng phó trong mọi tình huống… Cuối cùng họ đồng ý.
Tôi lên gặp Quyền chỉ huy, đề xuất thông qua Phương án.
Điểm gay cấn và nguy hiểm nhất là khả năng quân ta đánh quân mình. Vì Tiểu đoàn điện báo lên Đơn vị cấp trên, rồi qua nhiều cấp nữa mới liên lạc với đơn vị bộ đội Việt Nam thuộc mặt trận 779 đang hoạt động thuộc tỉnh Kroche ở khu vực giáp ranh 2 tỉnh là không kịp.
Tôi thuyết phục không thể chờ, thắng hay bại ăn nhau ở thời gian, nếu chậm địch hay tin đã lộ sẽ phục kích hoặc bố phòng chông mìn đối phó…
Anh Tuấn quyền chỉ huy nghe tôi vẽ chiến công ngon ăn hấp dẫn không thể bỏ qua, nên cũng xuôi lòng với kế hoạch đầy mạo hiểm.
Vậy là chúng tôi đi đánh địch mà không có quyết định từ cấp cao hơn, theo kiểu ngẫu hứng Lý qua cầu, tùy nghi xử lý tình huống cụ thể.
Kế hoạch của tôi là thế này:
Tổ chức thật gọn nhẹ, hàng binh dẫn bộ đội ta theo đường mòn của chúng thường đi, xuyên rừng đến căn cứ trên núi. Tiếp cận mục tiêu, trinh sát, đêm xuống sẽ áp sát bao vây, gọi hàng bắt sống, nếu địch nổ súng chống cự ta tiêu diệt.
Yếu tố bí mật – bất ngờ được đặt lên hàng đầu.
Giả định tình huống và cách sẽ xử lý như sau:
1/ Tình huống gặp đơn vị khác thuộc MT 779 trên đường đi.
Rất khó thể xảy ra vì đó là đường mòn bí mật chỉ quân Pol Pot mới biết. Nếu có chăng là tình cờ hành quân cắt ngang qua gặp quân ta.
Khả năng thứ hai rất hạn hữu là có thể đụng đầu nếu họ đang truy quét địch ở khu vực này, đã đánh chiếm căn cứ địch.
Nhưng tôi tin đi đầu đội hình với tôi là 2 hàng binh, họ rất nhạy cảm, phát hiện mọi dấu vết và bóng người nhanh hơn hẳn bộ đội Việt Nam, chắc chắn mình sẽ chủ động xử lý được.
2/ Tình huống gặp địch giữa đường, một hai tên Pol Pot dọc đường đi là có thể xảy ra nhưng chắc chắn là không đáng ngại, sẽ không đánh mà né cho qua.
Nếu đã bị lộ tin, địch ở hậu cứ tổ chức bố phòng thì qua những dấu hiệu lạ, hàng binh đi cùng sẽ biết vì cùng một ruột chiến thuật, ở cùng một nhà với nhau. Ta không thể rơi vào bẩy, bỏ cuộc, quay về.
Đội hình hành quân được tổ chức:
Tôi và 5 chiến sĩ (lấy từ trung đội trinh sát tiểu đoàn), 6 người trang bị 6 AK, mỗi người 2 băng đạn, 2 lựu đạn. 2 hàng binh, 2 AK, mỗi người 3 viên đạn. Không có cứu thương, không máy thông tin, không sung hỏa lực.
Chúng tôi đi vào vùng đất mà mình hoàn toàn không rõ, chỉ mường tượng trên bản đồ, mọi chuyện ở phía trước, không thể lường sẽ ra sao?.
Chúng tôi xuất phát.
Ngày thứ ba; tức là sau 48 giờ kể lúc 2 hàng binh đầu thú.
Đội hình chia thành 2 tốp nhỏ: Tôi mặc áo xanh, mũ vải thường phục nghi binh và 2 hàng binh đi đầu. Phía sau là 5 chiến sĩ, luôn giữ khoảng cách trong tầm nhìn để liên lạc và hổ trợ chiến đấu (khoảng 10 đến 15 mét tùy địa hình). Quy định thống nhất dù gặp địch, không ai được nổ sung khi chưa có lệnh của tôi .
Trưa ngày đầu tiên,
Chúng tôi đang lầm lũi bước thì bỗng nghe tiếng sột soạt và thấy bóng người chạy dạt vào ven rừng. Chúng tôi không bắn truy đuổi. Một lúc sau nghe tiếng vài phát súng; chúng bắn làm tín hiệu để liên lạc lại với nhau.
Tôi hỏi thì hàng binh cho biết đó là quân của Đội chúng, theo dấu chân thì đó là thằng A với thằng B trên đường đi về Phum (bản làng), tình cờ gặp quân ta chiều ngược lại. Chúng phát hiện trước, núp vào ven đường khi thấy tốp lính ta phía sau, biết là gặp phải bộ đội VN mới bỏ chạy.
Tôi nghi ngờ hàng binh biết trước nhưng không ra dấu hiệu cho tôi, cố làm cho lộ cho đồng bọn bỏ chạy, tôi để bụng, không trách móc gì.
Tôi nói: Rứa là yên tâm, địch chưa hề biết các anh đã ra hàng nên mới đi bất ngờ gặp như vậy.
Hai hàng binh ngần ngại, sợ không muốn đi tiếp, tôi tiếp tục động viên tinh thần cho họ…
Chiều xuống, chúng tôi nghỉ qua đêm…
Dọc đường, quan sát mọi dấu vết cho thấy không có gì đáng ngại…
Ngày thứ hai,
Chúng tôi vượt biên giới, sang đất tỉnh Kroche. Bắt đầu leo núi không cao lắm, khu vực chúng ở bình độ cao vài trăm mét.
Xế chiều,
Đến gần khu vực đóng quân của địch ước chừng khoảng 3 km, tôi cho tạm dừng ém quân. Tôi bảo 2 hàng binh dẫn tôi đi trinh sát, tiếp cận mục tiêu thấy một bãi phân còn mới. Vào gần hơn, nhìn qua khoảng trống, bên kia rặng cây, thấy một cô gái với thằng nam ở trần dáng mập, chúng đang làm và tán chuyện với nhan gì đó.
Một sinh hoạt bình thường, tôi chỉ cần vậy, yên tâm là đối phương chưa hề hay biết chuyện ra hàng.
Ba chúng tôi quay về nơi ém quân.
Ăn uống xong, tôi họp thống nhất cách đánh ban đêm cụ thể:
Lực lượng chia làm 3 mũi, mỗi mũi 2 chiến sĩ. Mũi hướng chính: Tôi và 1 chiến sĩ cùng 2 hàng binh.
Như phương án đã định ban đầu, tất cả bí mật bò vào áp sát mục tiêu hình, thành thế bao vây. Tuỳ địa hình địa vật, các mũi vào gần địch, sát nhất theo khả năng có thể được. Đâu vào đó ổn rồi thì 2 hàng binh sẽ lén vào lấy súng đưa ra (đêm lạnh trong rừng chúng ngủ say thoải mái). Xong, tôi gọi hàng, bắt sống, tên nào chống cự, nổ súng tiêu diệt.
6 giờ chiều trời vừa sẩm tối,
Chúng tôi lên đường... 2 tiếng sau đến mục tiêu. Từ xa đã thấy đóm lửa, tôi rất mừng là vì hồi chiều mình vào trinh sát có để lại dấu vết gì không? e bị lộ. Khi nghe ngóng tình hình bên trong êm ắng, tôi khoát tay chỉ các mũi tiến vào theo mục tiêu định hướng là đống lửa.
Chúng tôi nhắm hướng ánh lửa, nhẹ nhàng đi khom tiếp cận, tiếp nữa là bò vào áp sát. tôi nghe tiếng động khẻ lộp bộp của bước chan và va chạm vũ khí của 2 mũi còn lại nhưng địch không hề hay biết.
Mũi của tôi vào cách địch nằm chừng 7 mét, nằm chờ, bò tiếp còn 5 mét.
Từ lùm cây, tôi quan sát thấy khá rõ vì nhờ ánh sáng của đống lửa (ở trên núi, ban đêm lạnh nên chúng cần đốt củi sửa ấm).
Gần nhất là1 tên nằm võng, bên cạnh là sạp cây có 3 tên nằm, kế bên nữa 1 tên nằm võng. Tôi thầm thì với hàng binh: Bí thư huyện là thằng nào, hàng binh chỉ vào tên đang nằm võng.
Tầm 10 giờ,
Khi thấy chúng có vẻ đã ngủ thật say, tôi khoát tay ra dấu 2 hàng binh vào lấy súng như phương án đã vạch, độ chừng mấy phút sau, tôi thấy 2 hàng binh chạy ngược ra, miệng la. Thế là bể kể hoạch!.
Loáng thoáng bóng người nhào khỏi vị trí chụp súng.
Tôi ngồi bật dậy, quất một loạt súng vào cái võng, rồi bước lên đứng khom bắn găm, quất tiếp mấy loạt nữa vào chỗ sạp cây. 2 mũi kia đồng loạt nổ súng dòn dã...
3 mũi giáp công một mục tiêu nhỏ, nên tôi thấy ánh sáng từ súng AK mũi kia phụt lửa ra dài ngoằng như nổ về hướng mình tát rạt. Bắn ở cự ly cực gần, diễn ra chớp nhoáng trong khoảng 2 phút, mường tượng như cảnh trong phim Hollywood.
Tiếng súng AK chan chát giữ đêm khua, tiếng sột soạt người chạy, tiếng la í ới của ta lẫn địch…
Khi không còn nghe tiếng động người chạy. Tôi lệnh dừng bắn, nghe ngóng tình hình.
Chỉ còn lại là tiếng kêu la của mấy tên trúng đan. Tôi nói hàng bình xác đinh tên Bí thư đã chết cho chắc chắn. Rồi bảo đi tìm gom hết súng về chỗ đống lửa, được 5 khẩu AK.
Kiểm tra tình hình sơ bộ: 3 tên chết tại chỗ, 2 tên trúng nhiều đạn bị thương rất nặng. máu me tùm lum.
2 con nữ chạy dạt ra ngoài, la í éo. Tôi bảo Chanh, Luân hàng binh hãy xưng tên cho chúng biết và kêu gọi 2 con nhỏ ra hàng chỗ đống lửa. Là bộ đội Việt Nam đang bao vây toàn bộ khu vực, không chạy lung tung sẽ trúng mìn và bị bắn chết ((hù cho sợ!).
Một lát sau, Chanh dẫn vào 2 cô gái.
Chiếm lĩnh trận địa xong, đến việc giải quyết hậu sự:
Chúng tôi không trói 2 cô gái tù binh.
Gay nhất là 2 tên bị thương, kêu mẹ ơi, cha ơi, chết con rồi, nghe rất chùng lòng và chúng réo tên 2 hàng binh hãy cứu chúng, vang trong rừng nghe đến nổi gai ốc!.
Biết là trúng đạn như thế, chắc chắn là không sống được nhưng không thể bắn bồi cho nó chết trước mặt hàng, tù binh chứng kiến, ảnh hưởng xấu đến hình ảnh quân đội ta.
Tôi buột phải nói lính băng bó cho qua chuyện. 30 phút sau một tên chết. 2 giờ sau tên còn lại tắt thở vì mất máu. Thần kinh không còn tra tấn bỡi những tiếng kêu ghê rợn giữa đêm thanh vắng.
Chúng tôi giãn đội hình ra xa nơi nổ súng để phòng địch phản công và tránh ngửi mùi tanh của máu.
Tôi bảo Chanh hàng binh kiếm giấy viết lời kêu gọi cho đồng bọn, bò vào túi ny long, kẹp lên nhánh cây, để đồng bọn chúng có quay trở lại chỗ đánh này tìm xác, xem thấy ra hàng.
Đêm đó ngủ thức chập chờn, sáng hôm sau chúng tôi rút quân.
Trên đường về,
Chúng tôi có ghé qua một phum để ăn uống, xả hơi. Lúc mới vào đầu phum, dân làng hoảng hốt khi thấy Pon Pot đi cùng bộ đội Việt Nam…
Phía ta tuyệt đối an toàn, Tôi bắn 4 loạt hết chỉ 16 viên đạn, các chiến sĩ còn lại bắn nhiều hơn một tí.
Tôi tò mò hỏi hàng binh Chanh, Luân có ai nổ súng không? Luân cho hay: em có bắn một phát vì nó bắn lại mình (tôi đoán là Luân thấy mũi bộ đội ta ở hướng đối diện bắn quá gần nên tưởng địch bên trong đánh trả)
Kết quả toàn cuộc và mấy điều suy nghĩ:
Mình nghĩ sai là bao vây gọi hàng, sẽ bắt sống được địch là điều không thực tế vì địch đang ngủ say, khi nghe tiếng lạ hoặc sự cố thì theo phản xạ tự nhiên là sẽ nhào quơ lấy súng chống cự, chạy thoát thân.
Bình tâm nghĩ lại: Địa hình rừng núi hoàn xa lạ, chỉ dựa vào hàng binh dẫn đường, ngộ nhỡ lạc thì sao?
Gọi địch ra hàng 2, diệt tại chỗ 5 (có 1 Bí thư huyện), bắt sống 2, thu cả thảy 10 súng các loại.
Cơ bản xóa sổ một đội Vũ trang truyên truyền nguy hiểm của địch, góp phần mở thế kềm kẹp của địch đối với quần chúng nhân dân ở địa bàn.
Là một người quyết định từ A tới Z, Từ điều tra khai thác thông tin đến lên kế hoạch, tổ chức, chỉ huy tác chiến, tôi nghĩ:
Có thể tự hào đây là một thành tích tuyệt vời kết hợp tốt giữa dân vận và địch vận, giữa vận động quần chúng và tác chiến. Dẫn đến một trận đánh khá đặc thù, đầy mạo hiểm với sự liều lĩnh có tính toán.
Sự thành công trước hết phải nói là nhờ biết dựa vào bạn Campuchia. Đòi hỏi một bản lĩnh chính trị vững vàng, có niềm tin với dân và ngay với kẻ địch đã ra hàng, lôi kéo họ đứng về phía mình. Biết nắm bắt và tận dụng thời cơ. Áp dụng biện pháp tổng hợp mới tạo nên được sự thành công như đã kể.
- Không biết trên chiến trường Campuchia có ai dám trao súng và đạn cho hàng binh mới về, dẫn đường đi đánh địch như tôi không?
- Có ai dám dùng 5 chiến sĩ, đa phần chưa từng nổ súng bắn địch (không phải là lính ruột của tôi trực tiếp chỉ huy trước đó), không có súng hoả lực, mà biết trước sẽ chạm với 10 tên địch?
- Đi 2 ngày đường vượt địa giới tỉnh, không điện đài liên lạc, không y tá, dám đánh vào tận hang ổ địch?
Số lượng địch bị tiêu diệt là không nhiều, nhưng xóa sổ một Đội Vũ trang truyên của địch là chuyện hiếm, ý nghĩa chính trị của nó không hề nhỏ.
Sau đó, số anh em đi cùng làm nhiệm vụ được biểu dương, tặng bằng khen tập thể (tôi đoán thế!). Tôi được tặng bằng khen, bình bầu danh hiệu Chiến sĩ thi đua, Chiến sĩ quyết thắng cấp Quân khu.
Hồi ấy, tôi cũng chẳng mấy quan tâm chuyện đó, có thành tích đã là vui rồi.
Hướng đi và vị trí địch:
Nhưng ngẫm lại,
Tôi cho là Cấp trên chưa đánh giá đúng mức tầm quan trọng của chiến công đó.
Lẽ ra tôi được tặng cỡ Huân chiến công hạng II. Xét lại quá trình hoạt động của cá nhân bám địa bàn cơ sở, quần thảo đánh bật địch trong dân, địch ngoài rừng (năm 1980, tôi từng phá một ổ địch ngầm khống chế đến 80% Chính quyền, công an, xã đội).
4 năm sau, tôi đạo diễn tiếp vụ khác, chỉ huy một đại đội Việt Nam phối hợp với một đại đội bạn Campuchia truy quét tìm được căn cứ lõm của địch, đánh tiêu diệt 4 tên, tôi bị thương nhẹ, được tặng Huân chiến công hạng III. So với trận trên, ý nghĩa của nó chỉ là 1 phần 10.
Khi làm báo cáo thành tích đều phải viết là được lãnh đạo của Đảng ủy và sự chỉ huy của Tiểu đoàn, đó là luật bất thành văn, ai trái là tự cao, tự mãn, cá nhân chủ nghĩa... Thực tế như trên, đôi khi một cá nhân có thể đóng góp đến 90% cho một chiến công tập thể.
Với tôi, không ân hận việc đã cống hiến hết mình cho quân đội, cho Tổ quốc. Góp phần gìn giữ, xây dựng tình đoàn kết hữu nghị giữa hai dân tộc Việt Nam - Campuchia.
Trách ai đó không thấy hết để mình bị thiệt thòi không tương xứng với công trạng, cũng chả làm gì bây giờ!
Viết để nhớ mình từng làm nên chiến công, để con mình biết cha của nó không xoàng, dù là phải cướp đi tính mạng của người khác.
Đã đánh nhau ắt phải có kẻ chết để người khác sống. Bạn bè hy sinh đau vài ngày rồi thôi, giết vài tên địch chẳng gì áy náy, quy luật của chiến tranh là thế!
Viết để chia sẽ là người Việt rất thông minh, sáng tạo, gan lỳ trong trận mạc. Có lý tưởng, họ có thể làm nên nhiều kỳ tích vượt giới hạn không ngờ!
Bản chất ai cũng sợ chết cả, cái cực kỳ quan trọng là ý chí quyết chiến, sự chủ động, cái bình tĩnh của người chỉ huy, nó có sức lôi kéo, lan tỏa làm người lính bình thường cũng dám dấn bước theo sau…
Cạo em thượng sĩ đảng diên - Tác giả kịch bản kiêm Tổng đạo diễn
.JPG)
Cùng các chiến sĩ Đội công tác
Với Chính trị viên Tiểu đoàn và Đồng đôi
.JPG)
Đội hình Tổ phái viên Tiểu đoàn 12 giúp Bạn
Ặc ặc. Chuẩn quý em lão Kạo sao giống Tham miu trưởng Quân khu thế này, hổng biết?
Nói giọng như ông nội người ta, dìm hàng cho về đuổi gà là phải!. ha ha...
Th09
15.06.2013
