Tiếng nói đầu tiên về sự Đổi Đời trên làn sóng điện của Đài Phát thanh Sài Gòn
Vào thời điểm 30/04/1975, TS. Nguyễn Nhã ngồi bên máy thu thanh để chờ nghe tin kết thúc chiến tranh khi đang tản cư ở trường học bên cạnh nhà thờ Tân Định để tránh pháo vì rạng sáng ngày 29/04/1975, cách nhà ở 158/227 Thoại Ngọc Hầu, bây giờ là Phạm Văn Hai, khoảng 15m bị hỏa tiễn rơi lạc. Việc ghi âm khoảnh khắc này là có chủ đích, nhằm phục vụ cho sưu tầm và nghiên cứu cứ liệu lịch sử. Băng được trực tiếp thu bằng máy Cassette Hitachi. Chính nhờ vậy toàn văn tuyên bố và diễn tiến phát thanh trên đài phát thanh được ghi lại hoàn toàn trung thực và chính xác.
Cuốn băng ghi âm có chất lượng khá tốt, dài 30 phút, ghi lại lời tuyên bố đầu hàng của tướng Dương Văn Minh vào ngày 30/4/1975 là cuốn băng duy nhất do TS. Nguyễn Nhã thực hiện. Cuốn băng ghi âm được xem là tư liệu quý có một không hai về buổi phát thanh cách mạng đầu tiên trên đài phát thanh Sài Gòn khoảng 13 giờ trưa ngày 30/4/1975, có giá trị về mặt lịch sử và nhờ nó mà sau này đã xác định được ai là người đã soạn nội dung cho tướng Minh nói trên đài phát thanh. Năm 2002, TS. Nguyễn Nhã đã sang tặng cho kiến trúc sư Nguyễn Hữu Thái, nguyên chủ tịch Tổng hội sinh viên Sài Gòn.
• Người thu: Nguyễn Nhã, Chủ nhiệm kiêm Chủ bút Tập san Sử Địa (Đại học Sư phạm Sài Gòn)
• Máy thu: Radio Cassette HITACHI (khoảng hơn 40cm x 30cm)
• Băng thu: Băng cassette hiệu CHERRY 90 phút, băng nhạc cũ
• Nơi thu: Nơi tạm trú tránh đạn lạc, trường học kế Nhà thờ Tân Định (Sài Gòn)
• Thời gian âm được thu: Khoảng 20 phút không liên tục .
Phần đầu cuốn băng phát ra nhiều tạp âm, trong đó có tiếng vỗ tay, bàn luận to nhỏ, tiếng động của những chiếc ghế...
Các lời tuyên bố đầu hàng của ông Dương Văn Minh, GS. Vũ Văn Mẫu và lời chấp nhận đầu hàng của Đại diện Quân Giải phóng Miền Nam Việt Nam đã được thu bằng máy thu của phóng viên Tây Đức Borries Gallasch. Nội dung các lời tuyên bố như sau:
Lời của tướng Dương Văn Minh: "Tôi, Dương Văn Minh, Tổng thống chính quyền Sài Gòn, kêu gọi Quân lực Việt Nam Cộng Hòa hạ vũ khí đầu hàng không điều kiện quân Giải phóng Miền Nam Việt Nam. Tôi tuyên bố chính quyền Sài Gòn từ trung ương đến địa phương phải giải tán hoàn toàn. Từ trung ương đến địa phương trao lại cho Chính phủ Cách mạng lâm thời miền Nam Việt Nam".
Và lời chấp nhận đầu hàng của chính ủy Bùi Văn Tùng: "Chúng tôi đại diện lực lượng quân Giải phóng Miền Nam Việt Nam long trọng tuyên bố Thành phố Sài Gòn đã được giải phóng hoàn toàn, chấp nhận sự đầu hàng không điều kiện của Tướng Dương Văn Minh, Tổng thống chính quyền Sài Gòn".
Giáo sư Vũ Văn Mẫu phát biểu trực tiếp tiếp theo: "Trong tinh thần hòa giải và hòa hợp dân tộc, tôi, giáo sư Vũ Văn Mẫu, Thủ tướng, kêu gọi tất cả các tầng lớp đồng bào vui vẻ chào mừng ngày hòa bình của dân tộc, và trở lại sinh hoạt bình thường. Các nhân viên của các cơ quan hành chánh quay trở về vị trí cũ theo sự hướng dẫn của chính quyền Cách mạng".
Các lời tuyên bố ấy cứ được phát đi phát lại nhiều lần, xen kẽ là những tiếng nhạc cải lương, nhạc cách mạng, tiếng người bàn nói với nhau, có cả tiếng Anh người nước ngoài (phóng viên Tây Đức Borries Gallasch) và tiếng của Anh Nguyễn Hữu Thái trao đổi trước khi tự phát biểu mộc mạc, không được sửa soạn trước.
Có lúc KTS. Nguyễn Hữu Thái tự giới thiệu: "Chúng tôi là những người đại diện cho các Ủy ban nhân dân cách mạng Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định. Chúng tôi là những người đầu tiên tới dinh Độc Lập trước 12 giờ và đã cùng anh em quân đội giải phóng cắm cờ trên dinh Độc Lập. Chúng tôi là giáo sư Huỳnh Văn Tòng và cựu chủ tịch Tổng hội sinh viên Sài Gòn Nguyễn Hữu Thái. Đời sống bình thường đã trở lại Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố mà Bác Hồ đã mong đợi, nay đã được giải phóng… Xin giới thiệu lời kêu gọi của ông Dương Văn Minh và Vũ Văn Mẫu của chính quyền Sài Gòn về vấn đề đầu hàng ở thành phố này".
Hoặc “Đây là tiếng nói của các Ủy ban Nhân dân cách mạng Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định, chúng tôi yêu cầu tất cả các đồng bào và anh chị em nhất là các anh em nhân viên các nhà đèn và các nhà nước cùng các anh em sinh viên học sinh sẽ tụ họp lại mà có cuộc điều động của các UBNDCM do Thành Đoàn chúng tôi điều khiển…”
Hay là “Chúng tôi là những đại diện của các Ủy ban nhân dân cách mạng Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định. Chúng tôi kêu gọi đại diện tất cả các đoàn thể nghề nghiệp, tôn giáo, sinh viên, học sinh, thanh niên, các công nhân, quân nhân sinh hoạt bình thường và xin các vị đó đến tất cả các nhiệm sở của mình để điều khiển công việc sinh hoạt bình thường, giúp đỡ cấp thời việc ổn định tình thế. Chúng tôi xin kêu gọi tất cả các đồng bào Sài Gòn - Chợ Lớn – Gia Định xin bình tĩnh và sinh hoạt bình thường”…
Hoặc “Chúng tôi xin kêu gọi đồng bào Sài Gòn Chợ Lớn và tất cả công chức quân nhân và tất cả đến nhiệm sở…”
Sau đó KTS. Nguyễn Hữu Thái lần lượt giới thiệu từng người phát biểu trên Đài. Có đại diện các giới nhà báo (Kỳ Nhân), chuyên viên Đài phát thanh (Trần Văn Bảng), nghệ sĩ (Hữu Đức), lực lượng Cách mạng Sài Gòn - Gia Định - Chợ Lớn (Huỳnh Văn Tòng), công nhân (Nguyễn Văn Quang)… Những tiếng nói quen thuộc đối với dân Sài Gòn lúc ấy đang hoảng loạn, kêu gọi bình tĩnh, cuộc sống trở lại bình thường về mặt tâm lý có ý nghĩa rất quan trọng đối với người dân Sài Gòn cũng như với dân ở Miền Nam lúc bấy giờ.
Lắng nghe đoạn băng thu âm "Tiếng nói đầu tiên về sự Đổi Đời trên làn sóng điện của Đài Phát thanh Sài Gòn":
Nguồn: Hannguyennguyennha
__________________
TC: Một số nhân chứng cho rằng đài đã phát thanh vào khoảng 2 giờ 30 chiều. Thêm một băng ghi âm khác có lẽ là phát lại sau đó:
