Nói yêu cho thêm phần số má chứ chỉ đến mức cảm tình nhau rồi bể độ. Chuyện thế này.
Năm 1981, mình được cấp trên cử đi dự đại hội CSTĐ quân khu 5 tại bãi biển Mỹ Khê, Đà Nẵng. Cô nàng và mình là hai trong số những báo cáo viên thành tích công tác điển hình. Mình là lính nên dĩ nhiên kể chuyện đánh địch còn cô nàng là gương người tốt việc tốt cứu trẻ em sắp đuối nước. Trai tứ chiến gặp gái thuyền quyên, cả hai cùng trạc tuổi, mang quân hàm chuẩn uý. Cô nàng tự giới thiệu: tên Hà Thị Luận làm y tá, mang hai dòng máu dân tộc Tày - Mường ở Hà Giang. Bố là đại tá, phó tư lệnh quân đoàn đang công tác ở biên giới phía Bắc, bị thương do trúng pháo của quân Trung Quốc...
Lần đầu tiên mình thấy lạ một cô gái dân tộc có nước da trắng như trứng gà bóc. Tóc thắt hai bím con rít, răng sưa nhỏ, dáng người nhỏ nhắn, dễ thương. Hớp hồn mình nữa là Luận ăn nói hoạt bát, tế nhị, có học thức, biết văn chương, làm thơ cả chữ Hán. Lần ấy, mình và Luận đang ở hội trường xem văn nghệ, hai bên tán tỉnh đối đáp qua giấy, rồi Luận ứng tác viết tặng mình một bài thơ. Rồi xa nhau... Một lần về phép, mình tìm đến quân y viện 13 Quy Nhơn thăm nàng.
Vậy là trong cùng thời gian ấy, một trùng lặp ngẫu nhiên, mình yêu một cô gái Kh'mer - Lào và đồng thời cảm mến một cô gái Tày - Mường khác và cả hai đều là y tá.
Khi trở về đơn vị ở K, hai bên thỉnh thoảng thư từ thăm hỏi nhau. Thế rồi, chuyện đến như sét đánh ngang tai! Tình cờ mình hỏi một bạn ở đơn vị cấp trên: có biết Luận ở QYV 13. Đồng đội ấy kể: Nghe nói, cô ta là gián điệp, mạo nhận nhân thân lý lích, Trung Quốc cài vào phe Ta, tìm cách kết thân với các sĩ quan để thu thập tin tức tình báo. Cô ta bị quân báo ta phát hiện, bắt giam điều tra. Có điều là cô ta một mực kêu oan và tuyệt thực phản đối... Mình ở xa nên chỉ biết vậy, không có điều kiện để hỏi thêm cho rõ ngọn ngành. Mình đang là sĩ quan đảng viên sợ cô ta khai ra những người từng quen biết. Sợ rắc rối nên mình đốt phi tang thư cùng tấm ảnh và bài thơ có chữ ký tặng.
Công việc đủ thứ chuyện, thời gian qua đi........