29-1-13
http://bvbong.blogspot.de/2013/01/ong-o-muoi-e-ra-ly-my.html
MINH DIỆN
Chiều 21-3-1978, Hội trường của trường đảng Nguyễn Ái Quốc II, Thủ Đức, như nghẹt thở. Mấy trăm cán bộ cơ quan trung ương và các tỉnh, thành phố phía Nam được triệu tập về đây từ hai, ba ngày trước. Ăn, ngủ ngay tại đây, nội bất xuất, ngoại bất nhập, công an giám sát chặt chẽ. Tôi là phóng viên báo Tiền Phong, Trung ương Đoàn trưng dụng làm “nhiệm vụ đặc biệt” cũng nằm trong số đó.
Nhiệm vụ đặc biệt gì không ai được biết. Qua vài
thông tin rò rỉ, các “quân sư quạt mo” nhận định chuẩn bị đánh tư
sản thương nghiệp, mật danh X-3, dưới sự chỉ huy của “Bàn tay sắt”
Đỗ Mười và giờ G đã điểm! Khi đó, ông Đỗ Mười là Phó Thủ tướng kiêm
nhiệm Trưởng ban Cải tạo Công thương nghiệp Xã hội chủ nghĩa, phụ
trách vấn đề cải tạo Công thương nghiệp XHCN tại miền Nam.
Hôm đó, ông Đỗ Mười mặc chiếc quần Kaki màu cà
phê đậm, chiếc áo Sơ mi ngắn tay cùng màu, chân đi dép. Ông có khổ
người khệnh khạng, mặt chữ “nãi”, trán ngắn đầy nếp nhăn, miệng cá
trê, bờm tóc dựng trông rất dữ. Tôi đã được nghe nói nhiều về tính
bốc đồng, nóng nảy của ông Đỗ Mười, hôm đó được giáp mặt, quả đúng
vậy.
Đúng như mọi người dự đoán, chiến dịch X-5 đã
bắt đầu.
Ông Đỗ Mười đọc Quyết định của Thủ tướng, đọc
Chỉ thị 100 - CP, và triển khai kế hoạch cải tạo công thương nghiệp
tư bản tư doanh tại thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam.
Ông nói: “Từ sau giải phóng chúng ta đã thực
hiện X-1, tập trung bọn ngụy quân, ngụy quyền học tập cải tạo. Đã
thực hiện X-2 đánh bọn tư sản mại bản. Bây giờ chiến dịch X-3, quyết
liệt nhất, nhằm tiêu diệt tận gốc rễ chủ nghĩa tư bản, tay sai đế
quốc Mỹ…
“Đánh rắn phải đánh dập đầu, ta đã đánh dập đầu
rồi, nhưng con rắn tư bản đánh dập đầu nó chưa chế, cái đuôi nó còn
nguy hiểm hơn cái đầu. Không giần cho nát cái đuôi của nó, thì nó
vẫn tác oai tác quái phá chúng ta. Vừa qua kẻ nào vơ vét mì chính
(bột ngọt), vải vóc, đường, sữa đầu cơ trục lợi, rồi lại đổ tội cho
nhà nước ta chuyển ra Bắc nên thị trường khan hiếm? Chính là bọn tư
sản thương nghiệp! Kẻ nào tích trữ thóc gạo để dân ta đói? Chính là
bọn đầu nậu lúa gạo. Tôi hỏi các đồng chí, kẻ nào cung cấp lương
thực, thực phẩm cho tổ chức phản động trên Lâm Đồng chống phá cách
mạng? Kẻ nào? Chính là bọn tư sản đấy! Bọn gian thương đầu cơ, phá
hoại, bọn ngồi mát ăn bát vàng, rút rỉa máu xương đồng bào ta, ngăn
cản con đường tiến lên xã hội chủ nghĩa của đảng ta ...”.
Ông Đỗ Mười nói say sưa, hùng hồn, quyết liệt.
Mép ông sủi bọt. Tay ông vung vẩy. Mồ hôi trán đầm đìa.
Lúc đầu ông mặc quần áo nghiêm chỉnh, sau một
hồi diễn thuyết khoa chân múa tay, ông bật nút áo sơ mi phanh ngực
ra.
Cuối cùng cởi phăng cái áo sơ mi ướt đẫm mồ hôi,
trên người ông chỉ còn mỗi chiếc áo may ô ba lỗ.
Ông vẫn hăng nói: “Cho nên chúng ta phải róc
thịt chúng ra. Bắt chúng lao động sản xuất, tự làm lấy mà ăn. Phải
biết cày ruộng, cấy lúa, trồng ngô. Đất hoang còn nhiều, bắt chúng
đổ mồ hôi sôi nước mắt kiếm miếng ăn ...”.
Bầu không khí ngột ngạt và kích động muốn nổ
tung hội trường. Sức nóng từ Đỗ Mười truyền đến từng người. Tiếng vỗ
tay rào rào, tiếng cười tiếng nói hả hê. Những gương mặt hừng hực
khí thế "xung trận".
Xin đừng ở vị trí hôm nay phán xét những người
trong cuộc ba mươi lăm năm trước, thời điểm đó tư duy của mọi người
khác bây giờ, nhất là tư duy của những cán bộ đảng viên vốn tin
tưởng tuyệt đối vào đường lối chính sách của đảng. Những người mà
Đảng bảo sao cứ làm đúng phắc như vậy. Hãy bình tĩnh nhìn lại một
cách trung thực, khách quan, để thấy một phần nỗi đau của mình, bạn
bè mình, dân tộc mình, nỗi đau từ sự ấu trĩ, nóng vội, làm ào ào,
đặt trái tim không đúng chỗ ngay từ khởi đầu!
Ông Đỗ Mười kết thúc buổi triển khai chiến dịch
X-3, bằng một mấy cái chém tay như có 'thượng phương bảo kiếm': “Anh
nào, chị nào nhụt ít chí thì lui ra một bên. Kẻ nào tỏ ra nhân
nhượng với bọn tư sản là phản bội giai cấp, không phải Bôn - sê-
vích, có tội với đảng với dân, sẽ bị trừng trị!”.
Chúng tôi ra về với một tâm trạng nặng nề, mag
theo lời cảnh tỉnh “Tuyệt đối bí mật”.
Nhưng hình như linh tính đã báo điềm chẳng lành
cho thành phố Sài Gòn. Đó là cảm giác của tôi khi chạy xe máy từ cầu
Công Lý lên cảng Bạch Đằng vòng qua Chợ Lớn. Người dân đổ ra đường
nhiều hơn, vội vã, tất tưởi, gương mặt thất thần, nhiều tốp người
tụm nhau bàn tán. Người ta nháo nhào đi mua từng cân muối ký gạo,
như sắp chạy càn. Người dân thành phố vốn nhạy cảm và đó lại là cảm
giác đúng: Thủ tướng nào thì chưa biết, nhưng trước hết phải lo thủ
lấy miếng ăn!
Bảy giờ sáng hôm sau, ngày 23-3-1978, tất cả các
cửa hàng kinh doanh to nhỏ, đủ mọi ngành nghề, ngóc ngách, đóng cửa,
án binh bất động theo lệnh của Uỷ ban nhân dân thành phố Hồ Chí
Minh. Một bản thông báo ngắn gọn do ông Vũ Đình Liệu thay mặt UBND
thành phố ký được ban hành ngay sau đó, xác nhận “Chiến dịch X-3”,
bắt đầu ở thành phố mang tên Bác.
Tất cả các cơ sở kinh doanh, buôn bán, nhà hàng,
cửa hàng, kho tàng, trung tâm dịch vụ bị niêm phong. Danh sách đã
được lên từ trước. Họ làm bí mật lâu rồi. Như một trận đánh giặc đã
được trinh sát, điều nghiên tỉ mỉ, chính xác. Các tổ công tác ập vào
từng điểm bất ngờ, nhanh chóng niêm phong tài sản, khống chế mọi
người trong gia đình nội bất xuất, ngoại bất nhập. Mỗi điểm niêm
phong có tối thiểu một tổ ba người, không cùng cơ quan, không quen
biết nhau. Họ là thanh niên xung phong, thanh niên công nhân các nhà
máy, sinh viên các trường đại học, cả những thanh niên các phường
được huy động vào chiến dịch.
Ngay buổi chiều hôm ấy một cuộc mít tinh tuần
hành từ Nhà văn hóa thanh niên do Thành đoàn tổ chức. Hàng ngàn học
sinh, sinh viên rầm rộ xuống đường, diễu hành khắp các phố chính Sài
gòn, Chợ Lớn, hoan nghênh chính sách cải tạo công thương nghiệp của
đảng, đả đảo bọn gian thương. Suốt đêm Câu lạc bộ thanh niên vang
lên bài ca “Tình nguyện”, “Dậy mà đi”. Khi chống Mỹ sinh viên học
sinh hát những bài hát ấy, giờ cũng hát những bài hát ấy để tăng bầu
nhiệt huyết đánh tư sàn!
Ngày 26-3-1978, cô công nhân Nguyễn Thị Bé B. ở
nhà máy dệt Phong Phú được kết nạp đoàn vì từ chối nhận một món quà
của một cơ sở kinh doanh mà cô canh giữ. Tiếp theo một trường hợp
tương tự, anh thanh niên Vũ Ngọc Ch. ở nhà máy dệt Thắng Lợi.
Mấy ngày sau tiếng trống ở trường Trần Khai
Nguyên quận 5, vang lên, như trống trận. Đó là nơi tập trung của
1.200 thanh niên học sinh người Hoa xuống đường ủng hộ chính sách
cải tạo công thương nghiệp tư bản tư doanh, người dẫn đầu là cô học
sinh lớp 11, có gương mặt búp bê, mái tóc cắt ngằn: Lý Mỹ.
Lý Mỹ là con gái một gia đình kinh doanh buôn bán, có một cửa hàng ở đường Cách mạngTháng Tám, quận 10. Khi X-3 nổ ra, Lý Mỹ mới 17 tuổi, được tổ chức đoàn tuyên truyền giáo dục lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, được kết nạp đoàn khóa 26-3, được nghe đích thân ông Đỗ Mười nói chuyện về chính sách cải tạo công thương nghiệp. Trái tim non trẻ của cô học sinh mười bảy tuổi như sôi sục bầu máu nóng đấu tranh giai cấp, cô đã chọn đối tượng để đấu tranh, đó chính là cha mẹ mình.
Lý Mỹ là con gái một gia đình kinh doanh buôn bán, có một cửa hàng ở đường Cách mạngTháng Tám, quận 10. Khi X-3 nổ ra, Lý Mỹ mới 17 tuổi, được tổ chức đoàn tuyên truyền giáo dục lý tưởng cộng sản chủ nghĩa, được kết nạp đoàn khóa 26-3, được nghe đích thân ông Đỗ Mười nói chuyện về chính sách cải tạo công thương nghiệp. Trái tim non trẻ của cô học sinh mười bảy tuổi như sôi sục bầu máu nóng đấu tranh giai cấp, cô đã chọn đối tượng để đấu tranh, đó chính là cha mẹ mình.
Lý Mỹ vận động thuyết phục cha mẹ kê khai tài
sản, cha mẹ chần chừ, cô trực tiếp đứng ra kê khai. Cô theo dõi bố
mẹ cất giấu vàng bạc, của cải, báo cho tổ kê khai moi móc ra bằng
hết. Lý Mỹ phát biểu trên báo: “Tinh thần Pavel Corsaghin sáng chói
trong trái tim tôi! Tôi không cần vàng bạc, của cải, cha mẹ tôi bóc
lột của nhân dân. Từ hôm nay tôi từ bỏ giai cấp bóc lột, bước sang
cuộc sống mới, hòa vào dòng người lao động vinh quang xây dựng xã
hội chủ nghĩa” (Báo Tiền Phong số 40 ,1978).
Khi cha mẹ vật vã than khóc, và dọa ra nước
ngoài, Lý Mỹ tuyên bố nếu cha mẹ xuất cảnh, cô sẽ ở lại một mình,
chấp nhận cuộc sống cô đơn để cống hiến cho lý tưởng cộng sản!
Không phải chỉ có một Lý Mỹ, mà hàng trăm “Lý
Mỹ” như vậy. Những “Lý Mỹ” được sinh ra nóng hổi dưới lá cờ Đoàn
thanh niên cộng sản Hổ Chí Minh.
Khi cải cách ruộng đất ở miền Bắc tôi là đứa trẻ
sáu tuổi đi xem đấu tố như xem hội hè, khi cải tạo công thương
nghiệp ở miền Nam, tôi ba mươi tuổi, là người trong cuộc. Trước con
mắt tôi, cuộc cách mạng sau chỉ khác cuộc cách mạnh trước là không
bắn giết, còn giống hệt nhau. Cũng con tố cha mẹ, vợ tố chồng, bạn
bẻ tố nhau. Những cán bộ từng hoạt động bí mật trong chiến tranh,
được những gia đình buôn bán , giàu có bao bọc, giờ quay ngoắt lại
tịch thu tài sàn ân nhân của mình. Những tính từ bọn, đồng bọn, “tên
tư sản”, “con buôn” thay danh từ ông, bà, anh, chị. Gần ba chục năm
trước, người bị quy là địa chủ, phú nông xấu xa thế nào, thì 1978,
người bị gọi là tư sản, con buôn xấu xa như vậy. Người ta đã phủ
nhận một tầng lớp tiên tiến của xã hội, nhục mạ tầng lớp đó, đào hố
ngăn cách giữa các tầng lớp nhân dân, và kéo lùi sự phát triển của
đất nước, đó là một sự thật lịch sử cần ghi nhận.
Chiến dịch X-3 thành phố Hồ Chí Minh, đã đánh
gục 28.787 nhà máy, xí nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh, hộ buôn
bán.
Ông Nguyễn Văn Linh nói: “Khi tôi làm Trưởng ban
cải tạo trung ương, tìm hiểu và dự kiến Sài Gòn, Chợ Lớn có khoảng
6.000 hộ kinh doanh buôn bán lớn. Khi anh Đỗ Mười thay tôi, anh ấy
áp dụng theo quy chuẩn cuộc cải tạo tư sản Hà Nội từ năm 1955, nên
con số mới phồng to lên như vậy” (Nguyễn Văn Linh, Những trăn trở
trước đổi mới).
Ông Đỗ Mười đưa hàng ngàn hộ tiểu thương, trung
lưu vào diện cài tạo, gộp luôn những hộ sản xuất vào đối tượng đó.
Ông Nguyễn Văn Linh nói: “Anh Mười không trao
đổi với chúng tôi. Anh ấy có thượng phương bảo kiếm trong tay, toàn
quyền quyết định” (Nguyễn Văn Linh trăn trở cuộc đổi mới).
Ông Đỗ Mười thay ông Nguyễn Văn Linh làm Trưởng
ban cải tạo ngày 16-2-1978. Trong chiến dịch X-3, Đỗ Mười không sử
dụng người cùa Nguyễn Văn Linh, mà đưa hầu hết cán bộ từ miến Bắc
vào nắm giữ những vị trí quan trọng. Đồng thời ông bố trí cán bộ các
ngành thương nghiệp, giao thông vận tải, công nghiệp nhẹ, kho hàng
vào tiếp quản. Ông đóng đại bản doanh ở Thủ Đức, trực tiếp chỉ đạo,
không tham khảo bất cứ ý kiến ai trong cơ quan lãnh đạo thành phố Hồ
Chí Minh.
Kết quả X-3, với “công lao to lớn” của Đỗ Mười,
thu được khoảng hơn 4.000 kg vàng, gần 1.200.000 đô la, và một khối
lượng hàng hóa không thống kê hết. Từ chiếc xe hơi, TiVi, tủ lạnh,
đến bịch bột giặt, quả trứng gà đều khê khai và tịch thu chất trong
các kho, để rồi không cánh mà bay, hoặc biến thảnh phế thải.
X-3, cú đòn trời giáng cuối cùng, biến “Hòn ngọc
Viễn Đông” thành “Thành phố chết”, đẩy thêm dòng người bỏ đất nước
ra đi bất chấp hiểm nguy, bao nhiêu số phận đã rã rời trên biển sâu.
Có lần chúng tôi hỏi nhà báo Trần Bạch Đằng:
“Hình như trong 63 năm tham gia cách mạng và làm lãnh đạo, ông Đỗ
Mười không đề lại một tác phẩm nào?”. Ông Trần Bạch Đằng chớp mắt
nhếch cái miệng méo xẹo: “Cha ấy để lại cho đời tác phẩm cải tạo
công thương nghiệp !” .
Ông Đỗ Mười sinh ngày 2-2-1917 tại Thanh Trì, Hà
Nội. Ông làm rất nhiều chức vụ quan trọng, từng làm Tổng bí thư đảng
cộng sản Việt Nam 1991-1997.
Tôi không muốn viết chân dung ông bởi chẳng có gỉ đáng viết, chỉ ghi lại vài dòng những người đồng chí của ông, nhận xét về ông.
Tôi không muốn viết chân dung ông bởi chẳng có gỉ đáng viết, chỉ ghi lại vài dòng những người đồng chí của ông, nhận xét về ông.
Ông Đoàn Duy Thành, nguyên Phó Thủ tướng chính
phủ kề: “Một lần anh Mười xuống Hải Phòng, tôi và anh Nguyễn Dần dẫn
anh ấy đi thăm nhà máy đóng tàu. Đi ngang Quán Toan thấy cái nhà hai
tầng, anh Mười hỏi: “Nhà ai đây?” tôi trả lời: “Dạ nhà anh Bút lái
xe”, anh Mười nói: “Nếu tôi mà là bí thư , chủ tịch thành phố tôi sẽ
tịch thu ngay cái nhà này làm nhà mẫu giáo!” .
Ông Đỗ Mười là người đố kỵ với Đại tướng Võ
Nguyên Giáp, không biết vì ghen gét tài năng hay nguyên nhân gì. Ông
Đoàn Duy Thành kể: “Chuẩn bị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ V, anh
Mười gọi tôi tới, nêu vấn đề anh Văn năm 16 tuổi được thực dân Pháp
cho sang Pháp học 6 tháng. Rồi anh Mười bảo, về nói cho đoàn đại
biểu Hải Phòng biết, và những ai quen biết ở các đoàn khác cũng nói
cho các đồng chí ấy biết. Tôi hỏi anh Trường Chinh, anh Trường Chinh
bảo: “Võ Nguyên Giáp năm 1941-1942, kể cả việc làm con nuôi Martin
trùm mật thám Đông Dương là chuyện bịa hết!” (Làm người là khó).
Ông Nguyễn Văn Linh trong một lần hội nghi ở T78
đã nói thẳng với ông Đỗ Mười: “Anh Mười tưởng rằng làm Uỷ viên Bộ
chính trị là to lắm, muốn nói gì thì nói, muốn làm gì thì làm, muốn
phê bình ai cũng được... Anh Mười đứng dậy nói: “Tôi nói đó là tinh
thần Bôn-sê-vich” (Làm người là khó).
Ông Đoàn Duy Thành kể tiếp: “Có lần tôi hỏi anh
Tô (Phạm Văn Đồng): “Còn Đỗ Mười thì sao?”. Anh Tô suy nghĩ hai ba
phút rồi nói: “Chỉ có phá!”.
Nguyên Thủ tướng Phạm Văn Đồng nói rất đúng với trường hợp cải tạo công thương nghiệp.
Nguyên Thủ tướng Phạm Văn Đồng nói rất đúng với trường hợp cải tạo công thương nghiệp.
Năm nay ông Đỗ Mười hơn chín chục tuổi rồi. Nghe
nói ông vẫn phải nuôi con mọn. Tôi không biết có đúng không, và nếu
đúng, tương lai nó sẽ ra sao? Cầu trời, nó đừng như những “đứa con”
sinh ra từ cuộc cải tạo công thương nghiệp 1978 như Lý Mỹ!
M.D
Theo: Viet-studies
