Anh Hun Sen nhớ lại giùm !
Khoảng giữa năm 1975, có một đoàn dân được tổ chức rất đông người dân tộc thiểu số đi cắt rừng từ hai huyện Tà Veng và Vươn Sai của tỉnh Ratanakiri vượt biên giới vào tỉnh Gia Lai - Kon Tum xin lánh nạn. Số đông, cả đàn bà trẻ nhỏ gần ngàn người, luồn lách tránh né được lính Kh'mer Đỏ thì đó là một kỳ tích. Lúc bấy giờ quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Campuchia con tốt nên tỉnh GL-KT xin ý kiến Trung ương, TƯ không đồng ý. Thế là đoàn này tách làm hai, một ở "lì" lại biên giới VN, một đoàn nữa cắt rừng qua tỉnh Attapeu - Lào. Họ ra đi vì tin VN thủy chung từ thời đánh Mỹ và có họ hàng thân tộc ở hai tỉnh tiếp giáp vùng ngả ba Đông Dương. Họ đi có tổ chức dưới sự lãnh đạo của cán bộ nguyên là Kh'mer Đỏ và các già làng. Như vậy là hướng QK5 có người Campuchia chạy sang VN rất sớm, với số lượng đông, so với các nơi khác như QK7, QK9.
Tháng 9/1975, Dân và lực lượng ly khai nói trên chuyển về xã Ja Bốk gần Ngả ba Đông Dương (nay thuộc Ngọc Hồi KT). Được sự giúp đỡ của nhân dân tỉnh Gia Lai - Kon Tum, họ đã dần dần có cuộc sống ổn định, nhiều người trong số họ tích cực tham gia các đội vũ trang cách mạng, sẵn sàng trở về giải phóng quê hương.
Tháng 6/1978, Bộ tư lệnh Quân khu 5 quyết định thành lập Đoàn 578 (tương đương cấp sư đoàn). Đoàn có nhiệm vụ giúp Bạn xây dựng lực lương để quay về giải phóng Đông Bắc CPC. Lúc ấy, Ta coi Bạn như những hạt giống quý báu, nên Đoàn 578 được giữ tuyệt mật, không cho cán bộ chiến sĩ liên lạc với gia đình. Bộ chỉ huy toàn là thứ dữ!, Cấp chỉ huy, có hai ông là dân tình báo gộc ở Lào, ở mặt trận Quảng - Đà và một ông là tình báo kinh tài ở CPC thời chống Mỹ. Một ông nữa là Thượng vụ tỉnh GL - KT.
Tháng sau đó, Đoàn 578 giúp Bạn thành lập và huấn luyện 1 tiểu đoàn gồm 5 đại đội và 17 đội công tác. Tổng số 600 người. Ban chỉ huy tiểu đoàn gồm có: Ông Sơi Keo làm Tiểu đoàn trưởng, ông Bu Thoong làm Chính trị viên.
Khoảng tháng 11/1978, VN bí mật liên hệ với Lào, dàng xe đưa đoàn tạm cư ở Lào về Việt Nam theo đường Quảng Nam. Rồi nhập với đoàn CPC ở Ja Bôk. Sau khi giải phóng, đây là lực lượng hạt nhân để xây dựng quân khu Đông Bắc và các tỉnh đội Ratanakiri. Mondolkiri, Stung Treng Preah Vihear và Kratie của CPC, Có người về Phnom Penh nắm vài vị trí cấp bộ, vì tuy là dân tộc thiểu số ít học nhưng VN tin cẩn. Do hạn chế vì trình độ nên trong đó, chỉ ông Bu Thoong là Bộ trưởng Quốc phòng đầu tiên của Campuchia.
Ảnh những đại diện vùng Đông Bắc CPC, tháng 10/1977. Bu Thoong - người mặc sơmi trắng - Tư liệu từ Thiếu tướng Trần Tiến Cung (Đoàn 578).
Khoảng giữa năm 1975, có một đoàn dân được tổ chức rất đông người dân tộc thiểu số đi cắt rừng từ hai huyện Tà Veng và Vươn Sai của tỉnh Ratanakiri vượt biên giới vào tỉnh Gia Lai - Kon Tum xin lánh nạn. Số đông, cả đàn bà trẻ nhỏ gần ngàn người, luồn lách tránh né được lính Kh'mer Đỏ thì đó là một kỳ tích. Lúc bấy giờ quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Campuchia con tốt nên tỉnh GL-KT xin ý kiến Trung ương, TƯ không đồng ý. Thế là đoàn này tách làm hai, một ở "lì" lại biên giới VN, một đoàn nữa cắt rừng qua tỉnh Attapeu - Lào. Họ ra đi vì tin VN thủy chung từ thời đánh Mỹ và có họ hàng thân tộc ở hai tỉnh tiếp giáp vùng ngả ba Đông Dương. Họ đi có tổ chức dưới sự lãnh đạo của cán bộ nguyên là Kh'mer Đỏ và các già làng. Như vậy là hướng QK5 có người Campuchia chạy sang VN rất sớm, với số lượng đông, so với các nơi khác như QK7, QK9.
Tháng 9/1975, Dân và lực lượng ly khai nói trên chuyển về xã Ja Bốk gần Ngả ba Đông Dương (nay thuộc Ngọc Hồi KT). Được sự giúp đỡ của nhân dân tỉnh Gia Lai - Kon Tum, họ đã dần dần có cuộc sống ổn định, nhiều người trong số họ tích cực tham gia các đội vũ trang cách mạng, sẵn sàng trở về giải phóng quê hương.
Tháng 6/1978, Bộ tư lệnh Quân khu 5 quyết định thành lập Đoàn 578 (tương đương cấp sư đoàn). Đoàn có nhiệm vụ giúp Bạn xây dựng lực lương để quay về giải phóng Đông Bắc CPC. Lúc ấy, Ta coi Bạn như những hạt giống quý báu, nên Đoàn 578 được giữ tuyệt mật, không cho cán bộ chiến sĩ liên lạc với gia đình. Bộ chỉ huy toàn là thứ dữ!, Cấp chỉ huy, có hai ông là dân tình báo gộc ở Lào, ở mặt trận Quảng - Đà và một ông là tình báo kinh tài ở CPC thời chống Mỹ. Một ông nữa là Thượng vụ tỉnh GL - KT.
Tháng sau đó, Đoàn 578 giúp Bạn thành lập và huấn luyện 1 tiểu đoàn gồm 5 đại đội và 17 đội công tác. Tổng số 600 người. Ban chỉ huy tiểu đoàn gồm có: Ông Sơi Keo làm Tiểu đoàn trưởng, ông Bu Thoong làm Chính trị viên.
Khoảng tháng 11/1978, VN bí mật liên hệ với Lào, dàng xe đưa đoàn tạm cư ở Lào về Việt Nam theo đường Quảng Nam. Rồi nhập với đoàn CPC ở Ja Bôk. Sau khi giải phóng, đây là lực lượng hạt nhân để xây dựng quân khu Đông Bắc và các tỉnh đội Ratanakiri. Mondolkiri, Stung Treng Preah Vihear và Kratie của CPC, Có người về Phnom Penh nắm vài vị trí cấp bộ, vì tuy là dân tộc thiểu số ít học nhưng VN tin cẩn. Do hạn chế vì trình độ nên trong đó, chỉ ông Bu Thoong là Bộ trưởng Quốc phòng đầu tiên của Campuchia.
Ảnh những đại diện vùng Đông Bắc CPC, tháng 10/1977. Bu Thoong - người mặc sơmi trắng - Tư liệu từ Thiếu tướng Trần Tiến Cung (Đoàn 578).
