Giám đốc Đỗ Hữu Ca (đứng ngoài cùng bên trái), kế bên là Dương Tự Trọng trực tiếp chỉ đạo tại hiện trường
Căn cứ vào các chứng cứ từ lúc Đại tá Đỗ Hữu Ca có mặt chỉ huy tại hiện trường:
Mở đâu - dẫn lại lời Ông Đỗ Hữu Ca, Giám đốc công an Hải Phòng đã xác định với Báo Cand:
"Cần phải xác định được rằng đối tượng giải phóng mặt bằng không phải là tội phạm."
Giám đốc công an Hải Phòng Đỗ Hữu Ca trao đổi với VnExpress: Ngày 5/1 ở Tiên Lãng, khi mìn phát nổ, tổ công tác của huyện phải cho rút quân ngay để xin ý kiến chỉ đạo. Song, lãnh đạo công an huyện cùng một số cán bộ vẫn áp sát ngôi nhà dẫn đến hậu quả 4 cảnh sát cùng 2 quân nhân bị trúng đạn hoa cải phải đưa vào viện cấp cứu.
Khi sự việc trở nên nghiêm trọng, Công an thành phố
mới nhận được đề nghị giúp đỡ. 2 trung đội cảnh sát đặc nhiệm cùng nhiều
lực lượng cảnh sát bảo vệ của công an thành phố đã được điều động đến
phối hợp cùng bộ đội biên phòng giải quyết sự việc.
Sau khoảng 30 phút từ thành phố xuống huyện, giám đốc cùng 4 phó giám đốc Công an thành phố đã có mặt để chỉ đạo. Bên cạnh
những mũi tiếp giáp bằng bộ binh, lực lượng cảnh sát còn tiếp cận ngôi
nhà 2 tầng bằng các con thuyền nan chạy dọc bờ mương.
Nhận định những kẻ trong ngôi nhà 2 tầng chống đối
bằng cách trải rơm dọc hai bên đường rồi tẩm xăng, lãnh đạo công an thành phố đã lên phương án đốt cháy toàn bộ. Song trên thực tế chưa dùng
đến. Sau hàng loạt trận nã đạn, khói bay mù mịt, lực lượng chức năng đã
tiếp cận được ngôi nhà 2 tầng. Tuy nhiên, 3 người đàn ông trong nhà đã
biến mất từ lúc nào.
Ông Ca đã nói dối: Khi cho rằng sự việc trở nên nghiêm trọng thì ông mới điều Cảnh sát thành phố tăng cường để giải quyết vụ việc. Nó mâu thuẫn ngay chính lời ông "Về việc cưỡng chế thuộc thẩm quyền của huyện. Các anh ý chỉ báo cáo là hôm nay có vụ cưỡng chế như thế, xin Giám đốc cho lực lượng để bảo vệ cưỡng chế, tôi chỉ là người ký quyết định đồng ý giao lực lượng còn kế hoạch cụ thể dưới huyện phải làm. (Vnmedia). Rồi chính ông lại nói dối, mâu thuẫn với chính mình: "Mà cũng là 2 tiểu đội đặc nhiệm thôi, chứ không phải 2 trung đội"
Thực tế qua Video thời sự của VTV cho thấy CSCĐ của thành phố đã có mặt hổ trợ ngay từ giai đoạn đầu tham gia cưỡng chế - Tại thời điểm nổ mìn tự tạo ở Tổ công tác số 3 của huyện thì đã có lực lượng CSCĐ đi cùng, liền kế đó và tiếp theo theo sau, tất nhiên CSCĐ có vũ khí, trang bị hoàn chỉnh. Như hình chụp lại từ clip:
2/ Chủ trương dùng biện pháp sắt máu, khác nào coi dân như kẻ thù.
"Lãnh đạo công an thành phố đã lên phương án đốt cháy toàn bộ". (VnExpress)
Và "Khi tôi điều thêm quân có mặt tại hiện trường thì các đối tượng đã rút khỏi đó. Cũng may là chúng đã rút rồi, nếu không chúng tôi buộc phải dùng biện pháp mạnh để trấn áp, hậu quả có thể sẽ nghiêm trọng hơn.
3/ Ông là người chỉ huy cao nhất lúc ấy phải chịu trách nhiệm về hai trường hợp nổ súng:
- Như lời ông kể với nhà báo: "hàng loạt trận nã đạn, khói bay mù mịt" - Lưu ý sau khi Đoàn văn Quý đã bắn vào lực lượng cưỡng chế và không còn chống trả lúc ấy.
- Và cũng từ video của VTV, sau khi tiếp cận được ngôi nhà 2 tầng, cho thấy một chỉ huy CSCĐ cầm súng ngắn bắn thẳng 3 phát (còn 1 phát sau cùng nghe nhỏ) vào nhà đối tượng trong tình huống không có đối kháng (họ đã bỏ chạy). Câu hỏi đặt ra: Đó có phải là Tội cố ý giết người không?
Hình chụp lại từ clip:
Thêm những hình ảnh nghi ngờ là vết đạn bắn:
Một CSCĐ cầm băng đạn chuyển người phía sau?
Bên dưới của sổ
 Một mảng lỡ trên nóc nhà 
Phía ngoài nhà
Vết trên tường trong nhà
Bên trong phòng ngủ
 
Trên tường nhà khi bị phá có một số vết lõm giống như vết đạn bắn (Thanhnien)
 |
| Dư luận cho là Đây có thể là nguyên nhân ngôi nhà này đã bị san phẳng, để xóa đi hiện trường? |
Lưu ý: 2 video clip của VTT và ANTĐ quay tại hiện trường được công bố (có thể là hình ảnh một máy quay) chỉ là trích đoạn. Nên công luận không biết hết đã thực sự đã xảy ra như thế nào? Không thấy VKS đưa vào cáo trạng như là một tang chứng.
Báo chí tường thuật quang cảnh ngày hôm đó:
Thanhnien:
"Ngược lại thời gian, 9 giờ sáng ngày 5.1, đúng 1 giờ sau khi người nhà ông Đoàn Văn Vươn nổ súng, các phóng viên thường trú tại Hải Phòng đã vượt qua 40 km từ trung tâm thành phố, có mặt tại khu đầm ở Vinh Quang, Tiên Lãng.
Trên bờ đê, hàng ngàn bà con cùng các phóng viên nghẹt thở bởi tiếng súng AK bắn như vãi đạn, tiếng lựu đạn cay nổ ùng oàng, khói mù mịt... Hơn 12 giờ trưa, lực lượng công an rút khỏi hiện trường khi ngôi nhà không có tội phạm như nhận định."
VnEpress:
"Chiều 6/1, trên con đê khu cống Rộc xã Quang Vinh,
huyện Tiên Lãng (Hải Phòng), nhiều người dân vẫn tụ tập để bàn tán về sự
cố xảy ra trong khi cưỡng chế giải tỏa khu đất của gia đình ông Vươn.
"Chứng kiến cảnh hôm qua mới thấy kịch tính hơn cả phim hành động của Mỹ", nam thanh niên chừng 30 tuổi nói.
Những người dân thuần nông này cho biết, sáng 5/1, lần
đầu tiên họ thấy nhiều cảnh sát về xã đông đến thế, ước chừng vài trăm
người. Chó nghiệp vụ cũng được mang đến. Khi lực lượng chức năng tổ chức
cưỡng chế, nhiều tiếng súng vang lên khiến không khí bình yên nơi đây
trở nên xáo động."
_______________
Bộ Công an cần sớm truy xét Đại tá Đỗ Hữu Ca
Trên cơ
sở những thông tin thu thập được trên các phương tiện thông tin đại
chúng trong vụ án Tiên lãng, tôi đưa ra ý kiến, quan điểm pháp lý của
riêng mình để các độc giả tham khảo, đồng thời cũng mong muốn các cơ
quan có thẩm quyền xem xét, sớm làm sáng tỏ để giải quyết những vấn đề
pháp lý còn tồn đọng, chưa được cơ quan cơ quan tham gia tố tụng quan
tâm trong vụ án.
1.Những phát biểu “lạ” của ông Giám đốc công an TP Hải Phòng
Sau khi hoàn tất việc cưỡng chế đầm nhà ông Vươn, với chiến công hiển hách và sự “hiệp đồng tác chiến” kỳ tài của các lực lượng tham gia cưỡng chế, ông Giám đốc công an đầy hứng khởi phát biểu trước báo giới: “Nhận định những kẻ trong ngôi nhà
2 tầng chống đối bằng cáh trải rơm dọc hai bên đường rồi tẩm xăng, lãnh
đạo công an TP đã lên phương án đốt cháy toàn bộ. Song trên thực tế
chưa dùng đến. Sau hàng loạt lượt nhả đạn, khói bay mù mịt, lực lượng
chức năng đã tiếp cận được ngôi nhà 2 tầng. Tuy nhiên 3 người đàn ông trong ngôi nhà đã biến mất từ lúc nào (?!)”. Qua lời phát biều này, tôi thấy ông Giám đốc nhắc đi nhắc lại từ “ ngôi nhà”
tới 3 lần.Thế nhưng, sau khi dư luận không đồng tình với việc cưỡng chế
và việc phá nhà của đoàn cưỡng chế thì ông đã thay đổi “nhận thức”, ông chuyển “ngôi nhà” thành cái “ chòi canh cá”. “ Khu vực 40,3 ha của Đoàn Văn Vươn không được xây nhà ở cho nên dựng lên bất cứ thứ gì thì đấy cũng chỉ là chòi trông cá … Việc thay đổi tên gọi ngôi nhà thành chòi canh cá của ông Giám đốc nhằm mục đích gì không cần nói ra thì ai cũng biết.
Theo quy
định tại khoản 1 Điều 2 nghị định 56/2010/NĐ –CP ngày 24/05/2010 sửa đổi
bổ sung một số điều của Nghị định số 107/2007 ngày 24/06/2007 của chính
phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật cư trú
thì “ Nơi cư trú hợp pháp của công dân là chỗ ở hợp pháp mà người đó
thường xuyên sinh sống. Nơi cư trú của công dần là nơi thường trú hoặc
nơi tạm trú”. Gia đình ông Vươn, ông Quý sinh sống ở đây hàng chục
năm trời, mọi người trong xã đều biết, chính quyền xã cũng biết, thế mà
ông Giám đốc lại bảo đó là cái “chòi canh cá”. Cũng theo
Nghị định này, tại mục b, khoản 2 Điều 3 thì họ vẫn được cấp sổ tạm trú
mặc dù nhà của họ xây dựng trên đất nuôi trồng thủy sản, không phải đất
xây dựng nhà, khi họ chỉ cần có “ Văn bản cam kết của công dân về việc có chỗ ở thuộc quyền sử dụng của mình và không có tranh chấp về quyền sử dụng …”.
Quyền này cũng được cũng được ghi nhận tại Điều 58 Bộ luật dân sự
2005. Cũng trong Bộ luật này, theo Điều 163, 169, 170 thì tài sản và
quyền sở hữu của họ tại nơi cư trú cũng được pháp luật thừa nhận, bảo
vệ.
Như vậy gia
đình ông Vươn, ông Quý dù có xây dựng nhà trái phép, không phép trên
mảnh đất đó thì luật pháp vẫn thừa nhận nơi cư trú là chỗ ở hợp pháp của
họ và tài sản của họ được pháp luật bảo hộ. Và dù ông Giám đốc công an
Hải phòng có thể thay đổi cách gọi “ngôi nhà” là gì đi nữa thì nó vẫn được coi là nơi cư trú, là chỗ ở hợp pháp của gia đình ông Quý, ông Vươn và được pháp luật bảo vệ.
Quyền được cư trú còn được quy định rất rõ tại Điều 73 Hiến pháp 1992 của nhà nước CHXHCN Việt nam:“
Công dân có quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở. Không ai được tự ý vào chỗ
ở của người khác nếu người đó không đồng ý, trừ trường hợp được pháp
luật cho phép”. Bộ luật hình sự cũng quy định rất rõ vấn đề này tại Điều 124 về tội: “Xâm phạm chỗ ở của công dân”. Như vậy, đoàn cưỡng chế xông vào nơi cư trú, chỗ ở của ông Quý (nằm ngoài khu vực cưỡng chế)
khi không được pháp luật cho phép, không được gia đình ông Quý cho phép
là vi phạm Điều 73 Hiến pháp 1992 và Điều 124 Bộ luật hình sự nhà nước
CHXHCN Việt nam.
Mặt khác,
việc xử lý phá dỡ các công trình xây dựng trái phép, không phép phải
tuân thủ theo trình tự thủ tục được quy định trong các văn bản pháp luật
về hành chính chứ không phải khi người dân xây dựng vi phạm hành chính
trong hoạt động xây dựng ..... thì chính quyền thích thì phá, không
thích thì thôi như cách nói của ông giám đốc “ Khu vực 40,3 ha của
Đoàn Văn Vươn không được xây nhà ở cho nên dựng lên bất cứ thứ gì thì
đấy cũng chỉ là chòi trông cá … Chòi trông cá xây dựng trên diện tích
đất bị thu hồi thì việc phá hay không phá không thành vấn đề” (theo Petrotime). Với cách lập luận như thế này của ông Giám đốc công an thành phố Hải phòng thì ông đã “quên” quá nhiều kiến thức luật và coi thường tài sản của dân.
2. Chính quyết định khởi tố vụ án “Hủy hoại tài sản” của ông Giám đốc công an đã tố cáo sự thiếu trung thực của ông Giám đốc
Cuối cùng thì ông Giám đốc công an thành phố Hải phòng cũng phải ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự “Hủy hoại tài sản”. Dù
có hơi muộn nhưng cũng xóa đi được những vết dơ bẩn do ông Giám đốc
phết lên trên mặt những người dân hiền lành, vô tội của vùng duyên hải
đầy sóng dữ.
Lẽ ra, khi
ông Giám đốc nhận được đơn tố cáo của gia đình ông Vươn, ông Quý hoặc
qua các phương tiện thông tin đại chúng phản ánh việc một số đối tượng
phá hủy nhà của họ, lấy đi một số tài sản và trộm cắp cua, cá trong đầm
thì ông phải cho thẩm tra, xác minh để khởi tố vụ án “ Hủy hoại tài sản hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản và Tội trộm cắp tài sản”
theo Điều 143, 138 Bộ luật hình sự của nhà nước CHXHCN Việt nam. Có như
vậy ông Giám đốc mới làm tròn trách nhiệm và khách quan trong vụ án.
Đằng này ông lại cho rằng: “ … việc cưỡng chế này được sự đồng tình
rất cao của người dân trong khu vực. Hàng trăm người ra đó chứng kiến sự
việc này đều rất ủng hộ lực lượng công an. Cho nên khi khám nghiệm hiện
trường xong, giao lại cho địa phương thì chính những người dân xung
quanh người ta vào đạp đổ phá đổ. Cho nên việc phá cái chòi ấy chúng tôi
cho kiểm tra lại thì không ai ra lệnh phá và cũng không biết ai làm bởi
nhân dân lúc ấy người ta tràn xuống rất đông” (theo Petrotime).
Thật nực cười trong lời phát biểu này. Nó nực cười ở chỗ người dân dùng
chân, tay không mà đạp đổ, phá đổ được “ngôi nhà 2 tầng” được xây dựng kiên cố bằng bê tông, cốt thép (chắc dân vùng biển ăn nhiều đặc hải sản nên chân tay cứng như sắt, như thép).
Nó nực cười ở chỗ nhiều người phá nhà như thế, trước mắt chính quyền
địa phương, giữa thanh thiên bạch nhật như thế mà ông Giám đốc không
điều tra được ai là thủ phạm thì quả thật chuyện chỉ có ở công an Hải
phòng thời ông đương nhiệm. Trong nội dung lời phát biểu này có nhiều
vấn đề phải làm rõ. Tuy nhiên tôi chỉ đề cập tới 3 vấn đề mà tôi quan
tâm. Vấn đề thứ nhất, ông Giám đốc cho rằng việc cưỡng chế là
đúng và được người dân ủng hộ. Nếu đúng như vậy thì việc làm của các ông
thật đáng quý, đáng hoan nghênh. Thế nhưng sự thật không như ông Giám
đốc nói. Sau khi dư luận, người dân lên tiếng, các ông đã không thể bưng
bít những việc làm sai trái của mình. Các ông đã bị lộ. Sự thật đã được
lột trần. Sự giả dối, thiếu trung thực đã bị phơi bày. Và chính quyết
định khởi tố vụ án “Hủy hoại tài sản” của ông Giám đốc đã tố cáo những lời ông nói không đúng tới 0,000…1% sự thật. Vấn đề thứ hai,
là việc đổ lỗi cho dân phá nhà. Thật đáng hổ thẹn về việc này. Theo
phát biểu của ông Giám đốc thì người dân họ tin tưởng vào ông, ủng hộ
ông trong việc cưỡng chế. Thế mà ông lại quay lưng lại với họ, phụ bạc
họ. Ông cho rằng “chính những người dân xung quanh người ta vào đạp đổ phá đổ”. Nếu những lời ông phát biểu là đúng sự thật thì sau Quyết định khởi tố vụ án “Hủy hoại tài sản”
của ông, họ sẽ trở thành tội phạm, trở thành các bị can trong vụ án. Họ
phải đối mặt với ông, đối mặt với những bản án phạt tù theo luật định.
Thật may mắn là sự thật không như ông nói. Nhưng ông sẽ phải đối mặt với
những vấn đề hóc búa khác khi phải thực hiện các Quyết định khởi tố bị
can trong vụ án. Và với cương vị (Giám đốc công an TP Hải phòng) và kinh nghiệm (trên 10 năm làm công tác điều tra) của ông, ông thừa biết hành vi của ông có dấu hiệu vi phạm tội “Vu khống”
theo Điều 122 Bộ luật hình sự. Nếu vụ án được khởi tố và đưa ra xét xử
thì với chức vụ, quyền hạn của ông như hiện nay, khung hình phạt tù dành
cho ông từ một năm đến bảy năm theo khoản 2 của tội này. Vấn đề thứ ba, là tôi muốn đề cập đến nghiệp vụ của ông. Hàng trăm người dân có mặt tại hiện trường chứng kiến những kẻ phá nhà mà ông “không biết ai làm bởi nhân dân lúc ấy người ta tràn xuống rất đông”
và ông không điều tra được một kẻ nào. Như vậy nghiệp vụ của ông có vấn
đề. Giả sử có hàng trăm tên cướp xông vào cướp bóc chính ngôi nhà của
ông, ông cũng chịu bó tay, không điều tra ra chúng vì chúng đông quá,
không biết thằng nào với thằng nào.
3. Một sai phạm khác của ông Giám đốc công an Hải phòng
Tội giết
người là tội phạm đặc biệt nghiêm trọng theo quy định tại Điều 8 và Điều
93 Bộ luật hình sự. Với tội danh này thì người phạm tội có khung hình
phạt cao nhất là tử hình. Do vậy theo khoản 2 Điều 57 Bộ luật tố tụng
hình sự thì Cơ quan điều tra phải có nghĩa vụ yêu cầu Đoàn luật sư phân
công Văn phòng luật sư cử người bào chữa cho họ nếu họ và người đại diện
hợp pháp không mời người nào bào chữa. Thế nhưng ông đã không thực hiện
quy định này để các Văn phòng luật sư phải lên tiếng xin được bào chữa
miễn phí. Và mãi tới một tháng sau Cơ quan điều tra mới cấp Giấy chứng
nhận bào chữa cho người bào chữa. Như vậy ông Giám đốc công an đã vi
phạm Bộ luật tố tụng hình sự.
4. Những vấn đề pháp lý của vụ án cần được xem xét
Như chúng ta
đã biết, Thủ tướng chính phủ đã có kết luận sơ bộ về vụ án Tiên lãng.
Theo đó, việc ra Quyết định thu hồi đất, Quyết định cưỡng chế, tổ chức
cưỡng chế của UBND huyện Tiên lãng là trái với các quy định của pháp
luật hiện hành. Từ những việc sai trái này họ đã để lại khá nhiều hậu
quả pháp lý. Ngoài những hậu quả pháp lý đã được cơ quan tham gia tố
tụng xem xét thì các cơ quan này cần phải xem xét thêm những vấn đề pháp
lý dưới đây.
- Cần phải xác minh có hay không có một số đối tượng tham gia đoàn cưỡng chế đã lấy đi một số tài sản của gia đình ông Vươn, ông Quý và có hay không có việc mất cua, cá, hoa mầu trong đầm ông Vươn để xem xét, làm cơ sở khởi tố vụ án “ Trộm cắp tài sản” theo Điều 138 Bộ luật hình sự.
- Xem xét việc khởi tố bị can về tội “ Xâm phạm chỗ ở của công dân” theo Điều 124 Bộ luật hình sự đối với những người đã ra lệnh cho đoàn cưỡng chế xông vào nhà ông Vươn, ông Quý.
- Xem xét việc khởi tố bị can về tội “ Vu khống” theo Điều 122 Bộ luật hình sự đối với những cán bộ đã đổ tội cho người dân phá nhà ông Vươn, ông Quý.
- Xem xét việc thay đổi tội danh đối với các bị can trong vụ án“Giết người và chống người thi hành công vụ”. Theo quan điểm pháp lý của cá nhân tôi thì hành vi của họ không cấu thành tội Giết người và tội Chống người thi hành công vụ. Vì rất đơn giản, nếu đoàn cưỡng chế không xâm phạm bất hợp pháp vào nơi cư trú, chỗ ở hợp pháp của họ khi không được pháp luật cho phép (nhà ông Quý nằm ngoài khu vực cưỡng chế), không được gia đình ông Quý cho phép thì đã không xảy ra vụ việc đáng tiếc này. Ngoài ra họ không phạm tội Giết người và tội Chống người thi hành công vụ còn bởi các lý do sau:
- Địa điểm gây án (tại nhà ông Quý), nằm ngoài phạm vi cưỡng chế.
- Họ gài mìn tự tạo để bảo vệ nơi cư trú, chỗ ở hợp pháp và tài sản của họ.
- Họ
bắn súng hoa cải vào đoàn cưỡng chế vì đoàn cưỡng chế xâm nhập bất hợp
pháp vào nơi cư trú, chỗ ở hợp pháp để bảo vệ tính mạng tài sản của họ.
- Họ
được pháp luật bảo vệ quyền bất khả xâm phạm nơi cư trú, chỗ ở hợp pháp
và tài sản ghi tại Điều 73 Hiến pháp 1992, Điều 124 Bộ luật hình sự và
Điều 163, 169, 170 Bộ luật dân sự của nhà nước CHXHCN Việt nam.
Trong vụ án này, nếu họ có phạm tội thì họ chỉ phạm tội “ Chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ” theo Điều 232 Bộ luật hình sự.
Từ những ý
kiến nêu trên, tôi thiết nghĩ, nếu trên đây thực sự là những lời phát
biểu của ông Giám đốc công an Hải phòng thì Bộ công an cần sớm vào cuộc
đối với vụ án Tiên lãng để việc điều tra vụ án được khách quan, đồng
thời làm rõ trách nhiệm của ông Giám đốc công an thành phố Hải phòng về
những sai phạm của ông trong vụ án.
Hà Nội ngày 11 tháng 02 năm 2012
Luật sư Nguyễn Anh Vân (Đoàn Luật sư Hà Nội)
Bài gửi riêng NXD-Blog
__________________
Tài liệu:
Câu nói để đời của Đại tá Đỗ Hữu Ca - Giám đốc Công an Thành phố Hải Phòng:
Vụ việc hôm ấy tuy bắt không
được đối tượng nhưng mà trấn áp được đối tượng. Phải nói rằng việc hiệp
đồng tác chiến cực kỳ hay. Tôi bảo, không có cuộc diễn tập nào thành
công bằng cuộc diễn tập lần này. Một là, anh em cơ động dùng thuyền để
tiếp cận là chưa có bao giờ trong giáo án, đã phải dùng thuyền nan để
chèo vào, bí mật áp sát mục tiêu đấy. Đánh mũi trực diện nghi binh ra
làm sao. Rồi là tác chiến vòng ngoài, vòng trong thế nào. Tôi nghĩ là
rất hay, có thể viết thành sách. Tôi nói với các đồng chí Thường trực
rằng đây không phải kế hoạch tập trận nhưng đúng là phải rút kinh
nghiệm, cái này nó rất là hay, có sự kết hợp giữa địa phương, giữa công
an, quân đội, biên phòng rất là đẹp, đâm ra không có gì phải phàn nàn về
cái chuyện ấy cả.
