Vào khoảng 1965 thì thấy nhắc đến tên Honda, với
một số kiểu xe mới lạ xuất hiện. Một số xe Honda đầu tiên do người Mỹ
mua đem sang Việt Nam để đi làm việc rồi khi họ về nước thì để lại, lọt
ra ngoài thị trường người Việt mua được. Một trong những công dụng của
xe Honda là các phi công Mỹ dùng để di chuyển giữa chỗ đậu phi cơ và
doanh trại. Từ doanh trại ra chỗ đậu thường xa, đi bộ cũng mất vài phút
đến vài chục phút. Có xe Honda phóng thì thu ngắn thời gian nhất là
khi có báo động thì phóng xe Honda ra máy bay nhanh hơn là chạy bộ. Xe
Honda S90 có lẽ là chiếc được ưa chuộng nhất trong số các xe Honda
trước 1965 vì kiểu đẹp và máy mạnh, tiếng nổ ròn. Các kiểu xe kia là
C110, S65 (thường được gọi là S50), P50, C50. Xe P50 có cấu tạo đặc
biệt với máy nằm ở sát bánh sau và truyền động thẳng vào bánh chứ không
qua dây xích. Cách đặt máy này có lợi là khỏi bị mất lực khi truyền
qua dây xích và giảm bớt số bộ phận nhưng có khuyết điểm là xe dễ bị
mất thăng bằng vì đầu nhẹ, đuôi nặng. Lại thêm khi đi xuống ổ gà vì
không có ống nhún nên sức va chạm có thể làm vỡ răng cưa ở vành bánh
xe. Xe Honda dame C50 trước 1965 có chiếc đã có bộ đề bằng điện, khỏi
cần đạp. Trong khi chiếc Honda dame nhập cảnh hàng loạt sau này phải
đạp máy nổ bằng chân.
Honda Dame C50
Honda P50 1967
Honda PC50 1968
Chiếc xe Honda được chính thức nhập cảng để bán cho người tiêu thụ
là xe Honda Dame năm 1965. Hãng Honda thì gọi là kiểu C50, nhưng mọi
người thường gọi là Honda Dame. Có Honda Dame nhưng không ai gọi Honda
Homme, mà gọi là Honda đàn ông. Những chiếc xe Honda Dame đầu tiên xuất
hiện tại Sài Gòn thu hút được sự chú ý của người đi đường. Những ngày
đầu tiên xe bán ra ngoài, trên các nẻo đường phố người ta nhìn thấy các
chiếc xe Honda Dame màu đỏ hay xanh lá cây nhạt. Có người bị tắt máy
xe, hý hoáy nhìn xuống chân vì chưa quen với cách sang số bằng chân.
Sang lộn số có thể làm xe tắt máy. Khi thấy có một số người dắt xe
Honda đi bên đường, có người nói hãng Motobécane của Mobilette thuê
người dắt xe Honda Dame đi khắp các đường phố để người dân thấy xe Nhật
dở, bị chết máy hoài, sợ không dám mua. Không biết là có đúng hay
không. Một số người lúc đó nói là hàng Nhật không bền, chỉ vài năm là
hỏng và tiên đoán rằng chừng năm mười nữa thì các xe gắn máy Pháp, Đức
vẫn còn chạy, còn xe Nhật thì lúc đó vứt đi. Những người đó có lẽ căn
cứ vào phẩm chất hàng hóa của Nhật trước thập niên 1960. Nhưng qua thập
niên 1960, các hãng xe gắn máy Nhật đã trải qua những năm cạnh
tranh
khốc liệt trong nước. Vào đầu thập niên 1960, nhiều hãng xe gắn máy ào
ạt ra đời tại Nhật, cuối cùng theo luật thư hùng đào thải chỉ có những
hãng có khả năng cải tiến mới sống còn. Lúc xe Nhật sang Việt Nam cũng
là lúc các hãng xe gắn máy Nhật bắt đầu tung ra thế giới với nhiều cải
tiến làm cho phẩm chất xe Nhật vượt hẳn các xe Tây phương.
Honda SS50 69-72
Honda SS90
Xe Honda Dame được làm để cho phái nữ đi nên dùng ambrayage tự động,
khi sang số chân không cần phải bóp embrayage tay mà chỉ cần giảm ga.
Các hiệu xe Suzuki Dame, Yamaha Dame cũng giống thế. Còn các xe gắn máy
Nhật kiểu đàn ông được vẽ kiểu giống như những chiếc mô tô phân khối
lớn ở chỗ không có pédale mà có cần đạp cho nổ máy, hai bên có thanh
ngang để chân, bên phải là thắng chân, bên trái là cần sang số,
embrayage tay trái, thắng trước tay phải, bình xăng phía trước. Các xe
này còn giống mô tô ở chỗ hai bên bình xăng có hai miếng cao su để đầu
gối áp vào cho êm. Điều đáng kể là yên xe thấp vừa với chiều cao người Á
Châu khiến cho việc leo lên xe, chống xe dễ dàng hơn khi sử dụng các
xe gắn máy Tây phương. Tay ga vặn nhẹ nhàng chứ không nặng như xe Tây
phương. Máy đạp nhẹ nhàng và dễ nổ. Nói tóm lại, các nhà chế tạo Nhật
khiến cho các chiếc xe gắn máy sử dụng dễ dàng, tiện nghi hơn khiến cho
người dùng thấy rất thoải mái khi đi xe.
Sau chiếc xe Honda Dame là sự xuất hiện của Honda đàn ông 66 (SS50).
SS là chữ viết tắt của Super Sport. Chiếc Honda 66 xuất hiện vào năm
1966, với màu đỏ hay đen, tay lái ngắn ngủn để người lái thu hẹp khoảng
cách hai tay, giảm tiết diện cản gió, xe không có đèn signal, hộp số có
năm số và có thể đạt đến tốc độ tối đa đáng nể là 90km/giờ đối với một
chiếc xe máy 50 cc. Đó là một chiếc xe được vẽ kiểu với các đặc tính
của xe đua. Tuy nhiên chiếc xe này không tiện dụng trong thành phố vì
tay lái quá ngắn nên khó điều khiển. Sang năm 1967, Honda sửa lại kiểu
xe cho tay lái rộng hơn, hộp số có năm số, sơn đen hoặc đỏ, có đèn
signal, ống nhún trước có bọc cao su, tốc độ tối đa 80k/ giờ. Kiểu xe
67 (SS50E) đã đi vào lịch sử vì máy mạnh, chạy nhanh, được nhiều người
ưa chuộng và có lẽ là được sử dụng nhiều nhất tại miền Nam cùng với xe
Honda Dame. Về sau Honda có ra các kiểu khác nhưng Honda 67 vẫn được
nhiều người biết đến nhất. Vì máy mạnh nên chiếc Honda 67 được dùng để
kéo xe lôi thay cho các hiệu xe Đức trước đây.
Honda Dame C50
Honda SS50 - 1967
Cả tứ đại gia của làng xe gắn máy Nhật, Honda, Yamaha, Suzuki,
Kawasaki đều có mặt tại miền Nam lúc đó. Hãng Suzuki tung ra kiểu xe
nam M15 và M12 và xe Suzuki Dame, M31. Hai kiểu xe nam đại khái giống
nhau, dùng cùng một động cơ nhưng kiểu thể thao có ống pô vắt cao và vè
trước ngắn để trông có vẻ thể thao hơn.
Suzuki Dame 1968
Suzuki M15 - 1965
Suzuki M12 1967
Kawasaki 1965
Hãng Yamaha có hai kiểu xe đàn ông, trong đó có kiểu YF5, và một
kiểu Yamaha Dame. Xe Yamaha đàn ông kiểu đẹp, nhiều bộ phận xi bóng
loáng. Yamaha Dame sơn màu xanh da trời, với đường cong dịu dàng, trông
rất mỹ thuật. Các xe Yamaha xem ra không được ưa chuộng bằng Honda vì
máy không mạnh bằng.
Yamaha YL1 1968
Yamaha Dame
Xe Suzuki Dame và Yamaha Dame đèn trước thấp hơn xe Honda Dame, trông vẻ nhu mì thích hợp với các cô mặc áo dài.
Kawasaki là hãng nhỏ nhất trong các hãng xe Nhật lúc đó, chỉ đưa
sang một kiểu xe đàn ông. Xe Kawasaki chạy tuy tốt nhưng bị chê là nặng
và máy yếu. Xe Kawasaki đem sang Việt Nam là kiểu dùng sườn của xe 80
cc, thay vào đó bằng động cơ 50 cc để được xếp vào loại vélomoteur,
không cần bằng lái.
Kawasaki 1960's
Bridgestone 1968
Hiệu xe ít người nhớ đến có lẽ là Bridgestone. Bridgestone là hãng
chuyên chế tạo vỏ bánh xe nhưng lúc đó cũng có một phân bộ chuyên sản
xuất xe mô tô để đua. Kiểu Bridgestone đem sang Việt Nam năm 1966 có
máy 65 cc. Vì thế xe Bridgestone vọt rất mạnh. Đặc điểm của Bridgestone
là hộp số có bốn số quay vòng giống như các xe đua, nghĩa là sang đến
số bốn thì nhấn thêm sẽ trở về số một mà không phải trả số ngược lại.
Xe Bridgestone chìm vào quên lãng của người Việt khi phân bộ xe mô tô
của hãng đóng cửa năm 1967 vì lý do là nếu sản xuất xe đua thì các hãng
xe gắn máy Nhật khác không muốn mua vỏ xe của hãng kình địch với mình
trong các cuộc đua.
Honda Scrambler CL50 1969
Honda Scrambler CL50 70's
Không như các hãng xe châu Âu giữ các kiểu xe y nguyên nhiều năm,
các hãng Nhật ào ạt tấn công thị trường Việt Nam với các kiểu xe mới
ra mỗi năm. Qua 1968, Honda tung ra xe CL50. CL là chữ viết tắt của
Scrambler. Đó là kiểu xe được chế tạo để chạy các đường đất lồi lõm nên
chỉ có bốn số, xe kéo mạnh ở số một và số hai, nhưng tốc độ tối đa kém
xe Honda 67. Ống pô vắt cao để khỏi va chạm vào mô đất hay ngập nước.
Qua 1969, Honda tung ra kiểu SS50M. Cũng dùng cùng máy và sườn như xe
Honda 67 nhưng bình xăng dài hơn cho có vẻ thể thao. Qua năm 1970,
Honda đưa sang kiểu CD50. Xe này cũng dùng cùng loại sườn và động cơ
như SS50 nhưng bình xăng và hộp đựng đồ phụ tùng vẽ kiểu khác nên trông
bề ngoài khác hẳn. Xe được chế tạo để chạy trong thành phố nên chỉ có
bốn số với các số đầu kéo mạnh, thích hợp với cách chạy xe trong thành
phố phải luôn luôn dừng lại đèn đỏ rồi lại bắt đầu vọt lên. Cùng là
kiểu SS50E, đến 1971, 1972, Honda tung ra kiểu xe với sơn đỏ metal và
vè xi bóng, ghi đông cao kiểu sừng bò trông rất hấp dẫn. Honda thay đổi
hình dáng bề ngoài thu hút thêm khách hàng mới. Năm 1969, Suzuki cũng
tung ra kiểu xe mới AS50 trông rất thể thao và rất đẹp. Ngoài các kiểu
xe Honda chính thức nhập cảng, trên đường phố Sài Gòn thỉnh thoảng xuất
hiện một số kiểu xe Honda lạ như Honda Monkey, nhỏ xíu như xe con nít,
hoặc Honda CT50, CT70, với chữ T là viết tắt của Trail, loại xe Honda
dùng để đi dạo chơi ở đồng quê, trên các đường mòn nhưng tại Việt Nam
trở thành phương tiện để đi học, đi làm tuốt luốt.
Honda SS50E 1970
Suzuki AS50 Maverick 1969
Honda SS50 1967 keo xe lôi
Trong tất cả các loại xe Nhật, chỉ có Honda là dùng loại động cơ bốn
thì, với xăng và nhớt chứa riêng còn các hãng kia dùng loại động cơ
hai thì, chạy xăng pha nhớt.
Với các đủ loại xe tung vào thị trường, đường phố miền Nam trở nên
nhộn nhịp với các loại xe đủ màu sắc. Đường phố Sài Gòn náo nhiệt với
các coureurs cúi rạp trên con ngựa sắt ra sức phóng, lạng, máy nổ ròn,
đinh tai nhức óc. Đúng ra máy xe Honda chạy rất êm. Nhưng vì nhiều
người đã tháo bỏ ốm tiêu hãm thanh gắn ở đầu ống khói nên máy nổ lớn.
Ống này nhỏ như ống tiêu, với thân có đục nhiều lỗ, dài khoảng gang
tay. Chỉ cần tháo con vít nhỏ ở đầu ống khói là kéo ông tiêu ra được.
Lý do tháo ốm hãm thanh là vì người dùng thấy xe chạy vọt hơn.
Sài Gòn nhiều xe hơn và cũng nguy hiểm hơn vì các xe Nhật đều chạy
nhanh, vọt mạnh. Vì thế, một số phụ huynh lo ngại không muốn mua cho
con mình chiếc xe quá mạnh. Hãng Honda tung ra loại xe PC50, cũng dùng
động cơ 50 cc nhưng không cần sang số, và không vọt mạnh như các loại
xe có sang số. Tốc độ khi chạy nhanh cũng có thể đến 60 km/giờ. Xe PC50
là kiểu P50 cải tiến lại với động cơ đặt vào giữa cho xe được thăng
bằng hơn và có nhún cả ở bánh trước lẫn bánh sau. Cách sử dụng xe PC50
cũng giản dị như xe Mobylette chỉ cần đạp nổ máy rồi vặn ga phóng đi.
Mini Cady 1969
Honda PC50 1968
Hãng Motobécane cũng tung ra kiểu xe Cady nhỏ nhắn thích hợp với
giới học sinh. Cái tên Cady có lẽ từ chữ Cadet, cho biết đây là kiểu em
út trong gia đình Motobécane. Tuy cũng dùng động cơ 50 cc nhưng xe
chỉ chạy được tối đa 40km/giờ. Chạy chậm có vẻ là một khuyết điểm của
xe cộ nhưng đây lại là ưu điểm vì nó là lý do để các bậc phụ huynh
chọn mua xe cho con mình để được an tâm hơn. Với khuynh hướng design
nhiều màu sắc vào đầu thập niên 1970, xe Cady lúc đầu sơn nâu, hay xám,
về sau sơn các màu xanh đỏ vàng sặc sỡ. Cùng với sự xuất hiện của
mini jupe, đường phố Sài Gòn thấy xuất hiện xe mini Cady với hai bánh
xe nhỏ trông rất xinh xắn, đồng thời mini xe đạp cũng xuất hiện và các
cô nữ sinh áo dài mini trông trẻ trung, tươi tắn tung tăng trên các
loại xe mini đủ màu sắc.
Cady
Xa lộ Biên Hòa, ngày nay gọi là xa lộ Hà Nội, thời đó còn rất ít xe
nên trở thành đường thử và đua xe gắn máy. Các loại xe gắn được đem ra
chạy hết tốc độ vào giờ ít xe. Tuy không có tạp chí phê bình, điểm các
loại xe gắn máy nhưng ưu khuyết điểm của các loại được truyền miệng
rộng rãi. Các loại xe máy hai thì tuy có thể chạy nhanh nhưng khi chạy
với tốc độ cao nhiều giờ thì máy bị yếu đi, tốc giảm đi. Chỉ trừ có xe
Honda là được khen là càng nóng máy, càng chạy mạnh. Đúng ra chỉ có xe
Honda sau 1965 mới chạy lâu không bị giảm tốc độ vì Honda cải tiến hệ
thống phun nhớt, làm cho nhớt phun rất nhiều khiến cho khi máy nóng
không bị sức ma sát làm giảm tốc độ. Còn các loại Honda S65, C110, tuy
có thể chạy được đến tốc độ hơn 100km/giờ nhưng khi nóng máy thì cũng
bị chậm lại.
Mini Cady
Để tăng sức mạnh của xe, xi lanh được xoáy cho rộng thêm từ 50 cc
thành ra 60 cc, 70 cc. Xe xoáy xi lanh chạy nhanh hơn, có thể đến hơn
100km/giờ nếu máy được chỉnh cho đúng.
Một trò chơi đánh cá thời đó của các yêng hùng xe gắn máy, gọi chệch
từ chữ anh hùng vì đua xe là can đảm nhưng không phải là đáng khen, là
lách dưới xe be. Xe be là xe kéo các xúc gỗ dài năm, bẩy mét. Một đầu
khúc gỗ được cột vào xe vận tải phía trước, đầu phía sau gắn vào
remorque sau, còn giữa xe vận tải và remorque sau không có gì ràng
buộc. Chiều cao từ thân cây đến mặt đường chi hơn một mét. Các tay đua
đánh cá xem ai dám lạng chui dưới gầm xe be từ bên này qua bên kia. Vì
khoảng cách thấp nên không thể chạy thẳng đầu mà người lái phải lạng
cho xe nghiêng đi thì mới đủ thấp mà chui qua. Nếu tính sai thời gian,
người lạng có thể bị hai bánh sau chạy tới đụng và cán chết.
Xe gắn máy là phương tiện di chuyển, nhưng cũng là niềm say mê tốc
độ của tuổi trẻ và sự hấp dẫn của màu sắc, kiểu dáng, tiếng nổ. Niềm
say mê này đã ghi vào ký ức của nhiều người miền Nam lúc đó và tồn tại
không phai nhạt với thời gian.
ovv's 1966-Honda-CB150
Nó trở thành kỷ niệm đẹp mỗi khi nhớ lại giây phút dắt chiếc xe mới
toanh đi về nhà và những ngày tháng rong ruổi trên những con ngựa sắt.
